e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου 2008

Στιγμές ζακυνθινού μπαρόκ

Έχουμε ξανασχοληθεί με τα παλαιά ξυλόγλυπτα των ναών μας στο Μπανάτο, δημοσιοποιώντας μάλιστα κάποιες ενδιαφέρουσες λεπτομέρειές τους, σε προηγούμενες αναρτήσεις μας. Επίσης, παρουσιάσαμε ήδη στιγμές μπαρόκ από τον ναό της Φανερωμένης μας, ενώ σήμερα επανερχόμαστε μ' επιπλέον χαρακτηριστικά δείγματα, αξιοπρόσεκτα θεωρούμε, από τον κεντρικό μας ναό, αυτόν της Παναγούλας.
Παρακάτω βλέπετε φωτογραφίες από την Αγία Τράπεζα (1η και 2η), από την Πρόθεση (3η), από την Καθέδρα της Παναγίας (4η) και από τον Αρχιερατικό Θρόνο - έργο Α. Α. Βλάχου, 1911 (5η έως 8η).








Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2008

Το φως τεθλασμένο από τα έξω προς τα μέσα [1]









Βρισκόμαστε στον ναό της Παναγούλας στο Μπανάτο. Όπως δείχνουν οι παραπάνω φωτοαποτυπώσεις μας, μ' αυτό τον έξοχο τρόπο, το φως του έξω Κόσμου εισοδεύει τεθλασμένο και δειλό στην ευεργετική ηρεμία και το νυκτικό μισοσκόταδο της εκκλησιάς μας. Η ψυχή γαληνεύει, το πνεύμα χαλαρώνει, ο νους ανατάσσεται. Μακάριος εκείνος, που έχει οφθαλμούς και βλέπει!

Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2008

Η παλιά Πηγάδα

Γράφει η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά

Απούσα εν παρουσία, κάπως έτσι νιώθω, νάτο πάλι εκείνο το παράξενο συναίσθημα, ούτε εδώ, ούτε εκεί. Ίσως φταίει ο χρόνος, αυτός ο καταλύτης που εξισώνει όλους κι όλα.
Πόσες αλλαγές επιφέρει..., πυκνώσαν αυτοί που άλλαξαν κατοικία κι είναι πια από τη μέσα μεριά του μουράγιου... μαντρωμένοι εκεί, με φύλακες τα ψηλά κυπαρίσσια και τ΄ άστρα, μπας και ξεστρατίσουν και περάσουν στην από δω όχθη, αφήνοντας την αντίπερα, όχι, όχι, καλά βρίσκονται εκεί.

Παίρνω τον ανήφορο. Το ψηλό βαμμένο σε αχνό πορτοκαλί μουράγιο μού φαίνεται καινούριο, δεν το θυμάμαι, θα πεις, τα χρόνια είναι πολλά, πώς μπορείς να θυμάσαι τέτοιες λεπτομέρειες, κι όμως, δεν υπήρχε κι αν υπήρχε, ήταν χαμηλό, τόσο που το φιλιατρό της πηγάδας έρχονταν και σκαντζάριζε στο ίδιο ύψος. Ήταν από αγκωνάρια, οι χειμώνες και τα καλοκαίρια που το άγγιζαν άφηναν τα σημάδια τους πάνω του, αλλοιώνοντας το χρώμα. Σκούρο, μουντό, έτσι το θυμάμαι κι ανάμεσα στις χαραμάδες πρόβαλαν δειλά τα κεφαλάκια τους την Άνοιξη τσουτσουμίδες κι άλλα αγριολούλουδα.

Στο Καντούνι τση Γουρούνας είμαι, γι αυτό το μουράγιο μιλώ. Πιάνει απ΄ το δρόμο κάτω στη στροφή και φτάνει ως πέρα, χωρίζοντας το Καντούνι απ΄ τ΄ αμπέλια και τις ελιές. Εκεί, έξω από το σπίτι του αδελφού πια, βρισκόταν η πηγάδα. Το φιλιατρό της μεγάλο, «δεν τ΄ αγκάλιαζαν τρεις άνδρες». Πού και πώς βρέθηκε εκεί; Αγνοώ, ξέρω μόνο πως ήταν πάντα εκεί, τουλάχιστον για τα παιδικά μου μάτια.
Θυμάμαι τη συχωρεμένη τη νόνα μου, όταν κάναμε καμιά σκανταλιά, να φοβερίζει ότι θα μας ρίξει στην πηγάδα και τον παπάκη με τη μαμά μου να μας θυμίζουν συνεχώς να μη ζυγώσουμε ποτέ κοντά. Είναι βαθεία η πηγάδα κι αν πέσετε μέσα, θα πνιγείτε. Θυμάμαι ακόμα τις γυναίκες της γειτονιάς. Έρχονταν με τους σίγλους τους και με κουλούρα το σχοινί, λόγω βάθους, να βγάζουν νερό για τις ανάγκες τους, ιδιαίτερα όταν έβαζαν μπουγάδα γιατί το νερό ήταν γλυκό κι έπιανε σαπουνάδα, καθαρίζοντας εύκολα τα ρούχα.

Τώρα πια, η πηγάδα δεν υπάρχει... Ρώτησα γύρω να μάθω τι έγινε, ήταν λέει «εμπόδιο». Όταν χτίστηκε το ψηλό μουράγιο, έπεσε στη μέση, μισή από δω μισή από κει. Την παράχωσαν με πέτρες και ξύλα, τουλάχιστον από τη μεριά του Καντουνιού, απ΄ την άλλη, δεν ξέρω τι απέγινε. Έτσι που έμεινε, λένε, έπρεπε να παραχωθεί γιατί ήταν επικίνδυνη για τ’ αμάξια που περνούν... Στάθηκα άφωνη ακούγοντάς το, περίμενα ν΄ ακούσω, πως ο κίνδυνος παραμόνευε τα παιδιά που παίζουν γύρω, μα η έγνοια ήταν για τ΄ αυτοκίνητα. Πώς αλλάζουν οι αξίες και προτεραιότητες...

Ένα ακόμα από τα απομεινάρια του παλιού καιρού, τα λίγα που απέμειναν στο χωριό μας, χάθηκε. Για μιαν ακόμα φορά εφαρμόζεται ο νόμος της φύσης, πως ό,τι αρχίζει, τελειώνει. Ίσως, γιατί ήλθε το πλήρωμα του χρόνου.
Η παλιά πηγάδα στο Καντούνι τση Γουρούνας του Μπανάτου, ολοκλήρωσε το έργο της, εκπλήρωσε τον προορισμό της και πέρασε πια στην ιστορία και πολύ γρήγορα στη λήθη.
Οι γυναίκες, ευτυχώς, δεν βάζουν πια μπουγάδα, δεν χρειάζονται πια το «γλυκό νερό τση» για ν΄ αφρίζει το σαπούνι και να παστρεύει τα ρούχα.
Ζήτω ο πολιτισμός!

Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2008

Για την Ύψωση του Σταυρού εν Βανάτω- Επίσκεψη του ποιητή Ηλία Κεφάλα






Με κατάνυξη γιορτάσαμε την Ύψωση του Σταυρού σήμερα το πρωί στην εκκλησία της Παναγούλας Μπανάτου. Όλοι προσκυνήσαμε το Τίμιο Ξύλο, ως μέσο της σωτηρίας του ανθρώπινου γένους, ενώ αρκετοί προσήλθαν στη θεία Ευχαριστία.
Ο Εφημέριός μας, στην ομιλία του, ανάμεσα στα άλλα τόνισε: "Το πυρ της θεϊκής Αγάπης, που εκπορεύεται από τον Σταυρό, έχει την δυνατότητα να κατακάψει κάθε φανέρωση του παλαιού ανθρώπου εντός μας. Μέσω μάλιστα της μυστηριακής ζωής μάς ανακαινίζει, χορηγώντας μας σπίθες θείας Αγάπης, οι οποίες -αξιοποιούμενες- μπορούν να μεταβάλουν προς το καλύτερο τον σύγχρονο παραπαίοντα άνθρωπο".

Να σημειωθεί εξάλλου, ότι στη θ. Λειτουργία παρέστη εκκλησιαζόμενος ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Νεοέλληνες Λογοτέχνες, ο Ηλίας Κεφάλας, για την προσωπικότητα και το μεστό Ποιότητας και Αλήθειας έργο του οποίου αναφέρθηκε εν συντομία ο π. Παναγιώτης στο κοινό.

Ακολούθησε στο Πρεσβυτέριο μικρή δεξίωση και ανταλλαγή δώρων.

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2008

Μπροστά στον Τίμιο Σταυρό


Τιμώντας αύριο κι εμείς ως Ενορία την Ύψωση του Τιμίου Σταυρού, στρέφουμε τα μάτια προς το ξύλο αυτό, δια του οποίου συντελέστηκε η συγκλονιστικότερη πράξη Αγάπης στην ιστορία της ανθρωπότητας: Η αυτοθυσία του Κυρίου Ιησού! Προσκυνάμε το ξύλο του Σταυρού, επειδή επάνω του χύθηκε το αίμα του Θεανθρώπου κι έκτοτε κατέστη σκάλα νοητή, μέσω της οποίας κατέχουμε στο εξής την δυνατότητα ν' ανέβουμε στον Ουρανό.

Κατά την παράδοση, κοσμήσαμε τον Σταυρό απόψε με κλαδιά βασιλικού, τα οποία προσκόμισαν φέτος μικρά παιδιά, ενώ τα Στιχηρά Προσόμοια του Εσπερινού είναι εκφραστικά της τιμής, την οποίαν αποδίδει ο Ορθόδοξος Κόσμος δια της Υμνογραφίας του στο Τίμιο Ξύλο:

Ήχος πλ. α'
Χαίροις ασκητικών
Χαίροις ο ζωηφόρος Σταυρός, της ευσεβείας το αήττητον τρόπαιον, η θυρα του Παραδείσου, ο των πιστών στηριγμός, το της Εκκλησίας περιτείχισμα, δι' ου εξηφάνισται, η φθορά και κατήργηται, και κατεπόθη, του θανάτου η δύναμις, και υψώθημεν, από γης προς ουράνια, Όπλον ακαταμάχητον, δαιμόνων αντίπαλε, δόξα Μαρτύρων Οσίων, ως αληθώς εγκαλλώπισμα, λιμήν σωτηρίας, ο δωρούμενος τω κόσμω το μέγα έλεος.

Στίχ. Υψούτε Κύριον τόν Θεόν ημών καί προσκυνείτε τω υποποδίω των ποδών αυτού.

Χαίροις ο του Κυρίου Σταυρός, δι' ου ελύθη της αράς το ανθρώπινον, της όντως χαράς σημείον, ο καταράσσων εχθρούς, εν τη ση υψώσει πανσεβάσμιε, ημών η βοήθεια, Bασιλέων κραταίωμα, σθένος δικαίων, Ιερέων ευπρέπεια, ο τυπούμενος, και δεινών εκλυτρούμενος, ράβδος η της δυνάμεως, υφ' ης ποιμαινόμεθα, όπλον ειρήνης εν φόβω, ο περιέπουσιν Άγγελοι, Χριστού θεία δόξα, του παρέχοντος τω κόσμω το μέγα έλεος.

Στίχ.
Ο δε Θεός Βασιλεύς ημών προ αιώνος ειργάσατο σωτηρίαν εν μέσω της γης.

Χαίροις ο τών τυφλών οδηγός, των ασθενούντων ιατρός, η ανάστασις, απάντων των τεθνεώτων, ο ανυψώσας ημάς, εις φθοράν πεσόντας, Σταυρέ τίμιε, δι' ου διαλέλυται, η φθορά και εξήνθησεν, η αφθαρσία, και βροτοί εθεώθημεν, και διάβολος, παντελώς καταβέβληται, Σήμερον ανυψούμενον, χερσί καθορώντές σε, Αρχιερέων υψούμεν, τον υψωθέντα εν μέσω σου, και σε προσκυνούμεν, αρυόμενοι πλουσίως το μέγα έλεος.

Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου 2008

Με τη συγγραφέα Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά

Χθες το απόγευμα είχαμε τη χαρά της συνάντησης με τη συγχωριανή μας λογοτέχνιδα κ. Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά, η οποία από πολλών ετών ζει, εργάζεται και παράγει αξιόλογο συγγραφικό έργο στη Μελβούρνη, απολαμβάνοντας βαθιάς εκτίμησης από τον παροικιακό Ελληνισμό της μεγάλης εκείνης πόλης της μακρινής Αυστραλίας.
Η κ. Μούσουρα -ως γνωστόν- συνεργάζεται από τον περασμένο Φεβρουάριο με το Πολυπεριοδικό μας, κρατώντας θάλλουσα την ειδική στήλη Αναμνήσεις και νοσταλγίες της Διονυσίας, προκαλώντας μάλιστα ευμενέστατα σχόλια από τους αναγνώστες του "Νυχθημερόν".
Με την καλή μας επισκέπτρια ανταλλάξαμε σκέψεις και σχέδια για τη συνέχεια της συνεργασίας μας, αλλά και τελέσαμε Τρισάγιο στους τάφους των μακαριστών γονέων της ιερέως Σπυρίδωνος και πρεσβυτέρας Χρυσής Μούσουρα.
Σήμερα αναχωρεί από τη γενέτειρα για την δεύτερη πατρίδα της. Τής ευχόμαστε, να έχει όλα τα καλά του Θεού στη ζωή και στους οικείους της, αλλά και καλές δημιουργίες!
π. Π.Κ.
Με την ευκαιρία, μπορείτε ν' αναγνώσετε το διήγημά της "Το βάζο", στα παραΘέματα λόγου, την διαδικτυακή Βιβλιοθήκη μας, κάνοντας κλικ εδώ.

Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου 2008

Η απαρχή της νέας σχολικής χρονιάς




 
Τελέστηκαν σήμερα το πρωί από τον Εφημέριό μας οι Αγιασμοί για τη νέα σχολική χρονιά στα τρία εκπαιδευτήρια του Μπανάτου: Στο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο, στο Ολοήμερο Δημοτικό 1ο Κάμπου "Παναγιώτης Χιώτης" και στο Γυμνάσιο Βανάτου.

Όλοι, παιδιά - εκπαιδευτικοί - γονείς, επί ποδός! Πλημμύρισαν οι γειτονιές μας χρώματα και φωνούλες!
 
Και στις τρεις περιπτώσεις ο π. Παναγιώτης, χαιρετίζοντας τις εκπαιδευτικές κοινότητες της περιοχής μας, υπογράμμισε την αναγκαιότητα της Μόρφωσης στη σύγχρονη δαιδαλώδη εποχή μας. "Στόχος της Παιδείας μας", είπε, "είναι να παραλάβει τον νέο άνθρωπο ΄ξύλο απελέκητο΄ και δια των γνώσεων να τού προσδώσει Μορφή, να τον καταστήσει δηλαδή Μορφωμένον και μάλιστα Ό-μορφο"!
Καλή χρονιά σε όλους και καλές υπομονές!

Τρίτη 9 Σεπτεμβρίου 2008

Προσκύνημα στην Ελευθερώτρια, το γυναικείο Ησυχαστήριο της Ζακύνθου








Χθες το απόγευμα, με την ευκαιρία της εορτής του Γενεθλίου της Θεοτόκου, επισκεφτήκαμε το γυναικείο Ησυχαστήριο της Ελευθερώτριας, στην περιοχή του Λαγοπόδου, που πανηγύριζε, απ' όπου και οι παραπάνω φωτοστιγμές.

Η ατμόσφαιρα ήταν ιδιαίτερα κατανυκτική κι ευφρόσυνη, ο υπερεννεηκοντούτης Κτήτορας και Γέροντας της Μονής π. Χρυσόστομος Γκέλμπεσης μειλίχιος και καταδεκτικότατος, όπως πάντα (βλ. σχετική φωτό), οι δε καλαματιανές "δίπλες", τις οποίες προσέφεραν στους προσκυνητές ύστερα στο Αρχονταρίκι οι Μοναχές, δελεαστικότατες!!!

Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2008

Έτοιμο το Πλάτωμα της Φανερωμένης





Ολοκληρώθηκαν αυτές τις μέρες οι εργασίες ανάπλασης του Πλατώματος του ναού της Φανερωμένης Μπανάτου (βλ. φωτογραφίες παραπάνω), ενός ιδιαίτερα λειτουργικού / αμφιθεατρικού χώρου, όπου κατ' εξοχήν εξελίσσεται η καθημερινή ζωή των συγχωριανών μας.

Την όλη ευθύνη και δαπάνη την είχε ο Δήμος Αρκαδίων, η σημερινή διοίκηση του οποίου αποδέχτηκε, ενεργοποίησε και υλοποίησε υπόσχεση προς το Εκκλησιαστικό μας Συμβούλιο της προηγούμενης Δημοτικής Αρχής.

Τρίτη 2 Σεπτεμβρίου 2008

Κηδεύεται σήμερα η Ταζή Πετροπούλου


Μια ακόμη ευγενής προσωπικότητα της Ζακύνθου μάς άφησε χρόνους χθες, σε ηλικία 88 ετών και κηδεύεται σήμερα το απόγευμα στις 6, στον ναό της Παναγούλας Μπανάτου. Πρόκειται για την πολυσέβαστη και αγαπητή μας Ταζή Δημ. Πετροπούλου, το γένος Μάνεση, η οποία διέμενε τα τελευταία εικοσιεπτά χρόνια στην απλόχωρη περιοχή του Σάρτζη, στο χωριό μας.

Η Ταζή Πετροπούλου υπήρξε ένας κατ' εξοχήν πνευματικός άνθρωπος μέχρι την δύση του βίου της. Γεννήθηκε το 1920 στο νησί μας, μορφώθηκε πολύ και βαθιά (Γαλλικό Ινστιτούτο, Σορβόνη), δίδαξε στο Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας πλάι σε σπουδαίες μορφές (όπως ο Ροζέ Μιλιέξ), διετέλεσε Πρόξενος της Γαλλίας στην περιοχή μας, τιμήθηκε με παράσημο από το Γαλλικό Κράτος για την προσφορά της, αλλά κυρίως αγαπήθηκε από την τοπική μας Κοινωνία όσο λίγοι. Όσοι την συναναστραφήκαμε, περισσότερο ή λιγότερο, είχαμε τη βεβαιότητα, ότι ζεσταινόμασταν από την αγέρωχη παρουσία, το ειλικρινές και πηγαίο χαμόγελο και το ανύστακτο πνεύμα της, παρότι, κατά την τελευταία εικοσαετία είχε σοβαρότατα κινητικά προβλήματα.

Ποτέ της δεν υπέστειλε τη σημαία του Πνεύματος, με όλες τις έννοιες: Διάβαζε πολύ, εξέφραζε άποψη σοφή, σαφή κι εν πολλοίς νεοτερική επί παντός επιστητού, παρουσίαζε με τον δικό της μοναδικά εύληπτο τρόπο λογοτεχνικά βιβλία στις Κυρίες της ΧΕΝ Ζακύνθου, οι οποίες προς τούτο την επισκέπτοπταν κατ' οίκον, τής άρεσε να διηγείται σ' εμάς τους φίλους της άγνωστα στιγμιότυπα από την προσεισμική Ζάκυνθο και την εν γένει πνευματική Ελλάδα του πρώτου μισού του 20ού αιώνα, ενώ οι γνωριμίες της με πρόσωπα του παρελθόντος μυθικά, ήταν αξιοζήλευτες (π.χ. από τον Λεωνίδα Χ. Ζώη έως τον Οδυσσέα Ελύτη και άλλους πολλούς), είχε βαθιά και αυθεντική πίστη στον Θεό συμμετέχοντας όσο τής ήταν δυνατόν στα ιερά Μυστήρια της Ορθοδοξίας, εξοικειωμένη πάντως απόλυτα και αξιοθαύμαστα με τον επερχόμενο Θάνατο, αγαπώντας αδιάλειπτα τους πάντες πολύ.

Και η κορυφαία της ώρα, αυτή της εξόδου της, κατέφθασε. Οι σωματικοί πόνοι και τα πολλαπλά προβλήματα υγείας, που την ταλάνιζαν, υποχώρησαν πλέον και ήδη εισήλθε στο αιώνια γαλήνιο Φως, πλάι σ' Εκείνους που έφυγαν νωρίτερα: Τον σύζυγό της Μίμη Πετρόπουλο, τ' αδέλφια της Γιάννη Μάνεση (στον οποίον χρωστάμε τη μακέτα της προσειμικής Ζακύνθου), Γιώργο, Σπύρο και τους άλλους πολυΑγαπημένους συγγενείς κατά σάρκα και κατά πνεύμα.

Είναι πανσίγουρο, ότι η Ταζή Πετροπούλου-Μάνεση δεν θα λησμονηθεί ποτέ. Έχει ήδη κατακτήσει επίζηλη θέση στις καρδιές μας και στην Αιωνιότητα!

Αγάλλου, Καλή μας, "ότι ητοιμάσθη σοι τόπος αναπαύσεως"!

π. Π.Κ.