e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Παρασκευή 25 Ιουνίου 2010

500 χρόνια Παναγούλας Μπανάτου - Μισή χιλιετία Εκκλησιαστικής Ιστορίας

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Κατά το τρέχον έτος 2010, ο ναός της Παναγούλας Μπανάτου διάγει και εορτάζει σεμνοπρεπώς το πεντακοσιοστό έτος της ιστορίας του, καθώς το πρώτο ιστορικό στοιχείο που σώζεται γι' αυτόν είναι του 1510. Πιο συγκεκριμένα, ο χαλκέντερος ιστορικός της Ζακύνθου Λεωνίδας Χ. Ζώης, στο περισπούδαστο έργο του "Λεξικόν ιστορικόν και λαογραφικόν", [εκδ. Εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Αθήναι 1963, τ. 1 (Ιστορικόν), 508], επικαλούμενος αψευδή πηγή, δηλαδή στοιχείο από το Συμβολαιογραφείο του Αλ. Ραφτόπουλου, αναφέρει ότι η "Παναγία εις Βανάτο ήτο μοναστήριον ανήκον τω 1510 τω Ανδρέα Μάρκω, όπερ δίδει τω ιερεί Δημητρίω Μάζη". Η εν λόγω συμβολαιογραφική πράξη υπονοεί εμμέσως πλην σαφώς ότι το εν Βανάτω μοναστήριο της Παναγίας προϋπάρχει του 1510 και απλώς κατ' εκείνο το έτος παραχωρείται από τον Μάρκο στον ιερέα Μάζη.

Έκτοτε, στο διάστημα των πέντε αιώνων, που διέρρευσαν μέχρι τις δικές μας ημέρες, πλείστες όσες στιγμές πνευματικής δόξας έχουν γνωρίσει όλες οι ιερές στέγες του μικρού / μεγάλου μας τόπου. Ξέχωρα από τους δύο κεντρικούς ναούς, αυτούς της Παναγούλας και της Πεφανερωμένης, υπήρξαν και άλλοι ναοί, οι οποίοι διέλαμψαν στην περιοχή του χωριού μας: Ο Άγιος Βλάσιος (ο παλαιότερος ναός του Μπανάτου, απαντώμενος το 1495), οι Άγιοι Θεόδωροι (μνημονευόμενος το 1513), ο Άγιος Νικόλαος του Στραβοπόδη (του 1533, με κτήτορες τους Στραβοποδαίους, Ρικαίους και Ζαρκαδαίους), ο Άγιος Λουκάς (μοναστήρι του 1545), αλλά και όσοι έχουν φθάσει στους καιρούς μας, όπως η Βλαχέραινα, η Βαγγελίστρα των Αβουραίων, ο Προφήτης Ζαχαρίας του Ζελοχοβίτη, ο Άγιος Νικόλαος των Καρκαναίων και τελευταία ο ναός των Παμμεγίστων Ταξιαρχών και Νικολάου

Εννοείται ότι μέσα σε αυτούς θεραπεύτηκε αδιάκοπα η ιδιάζουσα Επτανησιακή Τέχνη ως προς την Αγιογραφία, την Ξυλογλυπτική την Αργυρογλυπτική.  Αρκεί μονάχα ν' αναφερθεί ότι η παλαιότερη εικόνα της Παναγίας, που φυλάσσεται στο Σκευοφυλάκιο του ναού της Παναγούλας έλκει την καταγωγή από τις αρχές του 16ου αιώνα, τα δε ασημένια καντήλια του ίδιου ναού φέρουν στάμπα το 1751. [Περισσότερα για την Εκκλησιαστική Τέχνη στο Μπανάτο πρόκειται να παρουσιασθούν σύντομα σε σχετική διάλεξη φιλίστορα ερευνητή, περί της οποίας θα υπάρξει έγκαιρη ενημέρωση από τον ιστότοπό μας].

Το σημαντικότερο και εξοχότερο πάντως (αν και αθέατο ή μυστικότροπο), το οποίο συντελέσθηκε κατά τη μισή χιλιετία εκκλησιαστικής ζωής του Μπανάτου είναι η καλλιέργεια της λαϊκής ευσέβειας των εντοπίων μέσα σε μεγαλόπρεπα ή απλούστερα κτίρια ναών, όπου λειτουργήθηκε και λειτουργείται διαρκώς ο Σαρκωμένος Θείος Λόγος ως Οδός και Αλήθεια και Ζωή. Προς τούτο συνετέλεσαν διαχρονικά σημαντικές και αξιομνημόνευτες πνευματοφόρες προσωπικότητες καλών και αγαθών  Ιερέων, οι οποίοι, άλλοτε με την καλλιφωνία ή τη μουσικολογιότητά τους (όπως ο παπα-Γιάννης ο Ζαρκάδης), άλλοτε με τον παροιμιώδη δυναμισμό τους (όπως ο παπα-Μπάμπης ο Κοντονής ή Κουμπούρας), άλλοτε μάλιστα με την πολλά διδάσκουσα απλότητά τους (όπως ο παπα-Νιόνιος ο Μαμφρέδας) εκδαπάνησαν σύνολη την ικμάδα τους είτε μπροστά στο ιερό Θυσιαστήριο, είτε στην προσπάθεια για τη μεταλαμπάδευση του Κυριακού Φωτός στις ψυχές των διαχρονικών Ενοριτών μας !

Όλους αυτούς μνημονεύουμε, ευκαιρίας δοθείσης φέτος! Και μαζί όλους τους γνωστούς και άγνωστους Κτήτορες, Ανακαινιστές, Ευεργέτες, Συνδρομητές των Ναών μας, αλλά "εν πρώτοις" τους απλούς Ενορίτες της τοπικής μας Εκκλησίας, των οποίων Όλων ζητάμε την Ευχή, ώστε ν' ανθέξουμε οι μεταγενέστεροι τα παντοειδή παλαίσματα του καιρού μας!