e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 5 Ιανουαρίου 2010

Απόψε, Παραμονή Φωτώνε, στα "Κάλαντα του Δεσπότη"















Μια σημαντική εθιμική Τελετή της Ζακύνθου πραγματοποιήθηκε απόψε στη Χώρα του Τζάντε μας, την οποίαν αξίζει κανείς να παρακολουθήσει. Είναι τα λεγόμενα «Κάλαντα του Δεσπότη».
Εξηγώ συνοπτικά: Ο Όρθρος των Θεοφανίων εψάλη στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου των Ξένων αφ' εσπέρας. Στο τέλος της Ακολουθίας και με τη συνοδεία των τοπικών Αρχών, του Κλήρου ιεροφορούντος και του Λαού, μετέβη ο Μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστομος στο Μητροπολιτικό Μέγαρο. Είναι το τιμώμενο πρόσωπο της βραδιάς ως ευρισκόμενος «εις τόπον» και «τύπον» τού κατ’ εξοχήν Τιμωμένου, δηλαδή του Επιφανέντος Χριστού. Παρεμπιπτόντως, εφέτος παρέστη ο Μητροπολίτης Θηβαΐδος Πορφύριος (του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας), ο οποίος αυτόν τον καιρό φιλοξενείται στο νησί μας.
Στο Μητροπολιτικό Μέγαρο ο Μητροπολίτης Ζακύνθου άκουσε παραδοσιακά (ειδικά για την περίπτωση συνθεμένα) Κάλαντα από τη Χορωδία "Η Φανερωμένη", με κείμενο ευχετικό για τον «Λειτουργό Θεού Υψίστου» και στη συνέχεια από τον εξώστη του Μεγάρου απευθύνθηκε στον λαό, που περίμενε έξω, με επίκαιρη και βαρυσήμαντη ομιλία του, η οποία -κατά την τοπική Τάξη-πρέπει να είναι η σημαντικότερη της χρονιάς.
Αυτή η από τον Εξώστη Ομιλία τού εκάστοτε Ζακύνθου ίσως ν’ αποτελεί επιρροή από την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Προσωπικά δεν γνωρίζω κάτι ανάλογο στην Ορθοδοξία, που να έχει μάλιστα τόσο βαθιές ρίζες στον Χρόνο.

Κείμενο: π. Π.Κ. Φωτογραφίες: Νίκος Κεφαλληνός, Χριστόδουλος Σούρμπης, π. Π.Κ.

Ακολουθεί η από τον Εξώστη Ομιλία του Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. Χρυσοστόμου Β΄

ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΠΕΡΒΑΣΗ ΤΗΣ ΗΘΙΚΗΣ ΧΡΕΟΚΟΠΙΑΣ

Μεγάλη καί ἐπίσημη ἡ γιορτή μας ἀπόψε καί αὔριο, ἀγαπητοί Συνεορταστές, φίλοι τῶν πατρικῶν μας παραδόσεων!
Ἡ Χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι ὅλη δική μας, χαρακτηρίζοντας τή μελαγχολική ζωή μας καί ἁγιάζοντας τήν καθημερινότητα καί τά ἔργα μας.

Θεοφάνια! Ἡ φανέρωση τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας εἶναι πραγματικότητα. Ἡ Ἁγία Τριάδα ἐμφανίζεται στόν κόσμο μας, ἀποκαλύπτοντας ὅ,τι ἀπό τίς θεῖες ἐνέργειες εἶναι δυνατόν νά προσλάβει ὁ ἀνθρώπινος νοῦς, ἐπειδή κατ’ οὐσίαν οὐδείς δύναται νά κατανοήσει τό ἀπειροτέλειο μεγαλεῖο τῆς Θεότητας.

Ὅμως ἡ συγκατάβαση τοῦ Θεοῦ πρός τ’ ἀνθρώπινα πράγματα εἶναι τόσο μεγάλη κι ἐξαιρετική, ὥστε μποροῦμε ὡς πνευματικές προσωπικότητες νά ἑορτάζουμε καί νά πανηγυρίζουμε, παρότι ὁ εὐρύτερος περίγυρος (οἱ λαοί τριγύρω μας), ἀλλά καί ὁ στενότερος (ἐννοῶ τήν πατρίδα μας) βρίσκονται σέ περίοδο ἰσχνῶν ἀγελάδων, σέ κρίση οἰκονομική, ἡ ὁποία μᾶς ὁδηγεῖ ὁλοένα στά πρόθυρα τῆς χρεοκοπίας.

Εἶναι ὅμως πασίδηλο (γιά τούς ἔχοντες βεβαίως μάτια ὀρθάνοιχτα, ὥστε νά βλέπουν πίσω ἀπό τά φαινόμενα και νά αἰσθάνονται κάτω ἀπό τήν ἐπιδερμίδα), ὅτι αὐτή ἡ κρίση πού μᾶς περισφίγγει ἔχει τή ρίζα της πολύ βαθύτερα ἀπ’ ὅ,τι μέχρι τώρα νομίζαμε: στήν ὑπαρξιακή κρίση τοῦ ἀνθρώπου. Τό πρόβλημα, μέ ἄλλα λόγια, εἶναι πρωτίστως ἠθικό.

Ἡ σύγχρονη ἀλλοπρόσαλλη κοινωνία στηρίχτηκε -ἀτυχῶς- στή λαίμαργη ἀπόκτηση ὅλο καί περισσοτέρων ἀγαθῶν, μή ἐννοώντας τόν λόγο τοῦ Κυρίου «οὐκ ἐπ’ ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος». Θεωρήσαμε, οἱ ἀνόητοι καί πλανεμένοι, ὅτι, ἐάν ἀποταμιεύαμε ὅλο καί περισσότερα θά τ’ ἀγοράζαμε ὅλα: Ἠρεμία, αὐτάρκεια ψυχῶν καί σωμάτων, τόν κόσμον ὅλον. Ἀλλά μάταια... Λησμονήσαμε τό εὐαγγελικό ἐκεῖνο: «Μή θησαυρίζετε γιά τούς ἑαυτούς σας θησαυρούς ἐπί τῆς γῆς, ὅπου σκουλήκι καί σκουριά ἀφανίζει, καί ὅπου κλέπτες διατρυποῦν καί κλέβουν. Ἀλλά θησαυρίζετε γιά τούς ἑαυτούς σας θησαυρούς στόν οὐρανό, ὅπου οὔτε σκουλήκι μήτε σκουριά ἀφανίζει, και ὅπου κλέπτες δέν διατρυποῦν μήτε κλέβουν. Ἐπειδή, ὅπου εἶναι ὁ θησαυρός σας, ἐκεῖ θά εἶναι καί ἡ καρδιά σας.» (Ματθ. 6, 19-21)

Τό Φῶς τῶν Θεοφανίων (τήν βαθύτερη δηλαδή οὐσία τῆς σημερινῆς γιορτῆς) ἐλάχιστοι ἀφήνουν νά νοηματοδοτήσει τήν ὕπαρξή τους. Ἤδη χρεοκοπημένες ψυχές χωλαίνουν ἐπίφοβα ἐνώπιον τῆς Χάριτος τ’ Οὐρανοῦ.

Ὅμως τό Φῶς καί ἡ Χάρη ἐπέλαμψε στή Ζωή μας καί πάλιν! Μπορεῖ νά κυριαρχεῖ τριγύρω μας δριμύ τό κρύο τοῦ πραγματικοῦ και νοητοῦ χειμώνα, ὅμως, ὑπάρχει ἐλπίδα, ὑπάρχει ζεστασιά, ὑπάρχει προοπτική!

Πρῶτα ἀπ’ ὅλα ἀπαιτεῖται καλή διάθεση, ἡ πρώτη δηλαδή κίνηση πρός τήν πηγή τοῦ Φωτός, τό ὁποῖο ἐκφράζεται σήμερα διά τῆς Φανερώσεως τῆς Ἁγίας Τριάδος στόν Ἰορδάνη Ποταμό. Τότε ὁ Ἐπιφανείς Κύριος -ὅπως ὁ εὐσπλαχνικός πατέρας στήν παραβολή τοῦ ἀσώτου υἱοῦ- κάνει Ἐκεῖνος τό καθοριστικό βῆμα πρός τόν ἐρχόμενο πρός Αὐτόν! Ὅλος ἀγκαλιά καί ἀγάπη παρέχει τή θαλπωρή τῆς στοργῆς Του καί παρηγορεῖ τόν χρεοκοπημένο, ἀμνηστεύοντας λάθη, παρακοές καί τά ὅσα χρεωστούμενα.

Ἡ γιορτή τῶν Φώτων ἀποτελεῖ μιά πρώτης τάξεως εὐκαιρία γιά τήν κίνηση πού θά μᾶς σώσει. Τό ψύχος πολύ, ὅμως ἡ θαλπωρή τῆς παρηγοριᾶς παρέχεται δίχως φειδώ πρός πάντα ἐνδιαφερόμενον. Ἀπόψε τά γήινα ἑνοποιοῦνται μέ τά οὐράνια, ἡ δέ θεία παρουσία ραντίζει ἁγιαστικά ἀπό τό πρωί τά σπίτια, τίς κοινωνίες μας, τίς ψυχές μας.

Τήν κεντρική ἰδέα τοῦ θείου αὐτοῦ μεγαλείου ψάλλουμε -ἄλλωστε- καί ξαναψάλλουμε κατ’ αὐτάς:

«Ἐλευθέρα μέν ἡ κτίσις γνωρίζεται•
Υἱοί δέ φωτός οἱ πρίν ἐσκοτισμένοι.
Μόνος στενάζει τοῦ σκότους ὁ προστάτης,
Νῦν εὐλογείτω συντόνως τόν αἴτιον,
(…)»

Ἀγαπητοί Ἄρχοντες τοῦ τόπου μας,
Λαέ τοῦ Θεοῦ περιούσιε,
Τί λέτε; Θ’ ἀποκτήσουμε μετοχή στό Θαῦμα τῆς Ἐλευθερίας; Θά ἐπιτρέψουμε τήν διασωστική ἀλλοίωση πού ἐπαγγέλλονται τά Θεῖα Φῶτα;
Εὐχή καί προσευχή μας πάντως εἶναι, νά ἐπιστρέψει ἐπιτέλους τό χαμόγελο στή ζωή μας, ἐφόσον θά ἔχει λάβει νόημα οὐσίας ἀπό τή ζωντανή συνάντησή μας μέ τόν Ἰησοῦ τόν ἐν Ἰορδάνη!
Μακάρι ἔτσι νά συμβεῖ!