e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 2 Μαρτίου 2010

Μάρτης, γδάρτης

γράφει η διονυσία μούσουρα-τσουκαλά

Καλό μας μήνα, Μάρτης σήμερα!! Ας τον καλωσορίσουμε με αγάπη και με την ελπίδα ότι θα φανεί καλός ιδιαίτερα στην αγροτιά κι όχι Μάρτης - γδάρτης και κακός παλουκοκάφτης, όπως τον αποκαλούσαν παλιά.

Δε μου λέτε, βάλατε μάρτη να μη σας κάψει ο ήλιος;;;
Μετά από τόσα χρόνια απουσίας από τη γενέτειρα λίγο δύσκολο να γνωρίζω κατά πόσον τα παλιό έθιμο τηρείται ακόμα ή όχι.
Στην εποχή μου πάντως ήταν θυμάμαι κανόνας απαράβατος κυρίως για τα νεαρά κορίτσια. Αλήθεια αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί όλα αυτά τα έθιμα, (ιδιαίτερα τα απαγορευτικά / περιοριστικά), ίσχυαν περισσότερο και κυρίως -για να μην πω αποκλειστικά- για τις γυναίκες;

Η συχωρεμένη η νόνα μου η Αντριάνα ουκ ολίγες φορές πήρε τους δρόμους και ήλθε σπίτι μας την πρώτη του Μάρτη για να βεβαιωθεί ότι δεν θα τολμούσαμε η αδελφή μου κι εγώ να βγούμε έξω από την πόρτα όλο το μήνα χωρίς το χαρακτηριστικό δίχρωμο, άσπρο και κόκκινο μεταξένιο «δαχτυλίδι» στο αριστερό χέρι. Άλλο και τούτο πάλι, ντε και σώνει στο αριστερό ακριανό δάχτυλο, λες κι αν το βάζαμε στο δεξί δεν θα έπιανε ο μάρτης και θα μάς μαύριζε ο ήλιος...

Τότε τα κορίτσια έπρεπε να είναι «άσπρα σαν το γάλα» ροδομάγουλα και αν όχι χοντρούτσικα τουλάχιστον ευτραφή σημείο καλής υγείας και ευπορίας. Τα μαυροτσούκαλα, που τις είχε μαυρίσει ο ήλιος, τις κοκαλιάρες αδύνατες και τις κιτρινιάρες σαν το χτικιό, αυτές που δεν «έσταζε αίμα» το μάγουλο τους, τις απέρριπταν ασυζητητί. Αυτά όλα φυσικά αναφέρονταν στις προοπτικές τους να κάνουν έναν καλό γάμο, εκτός βέβαια κι αν είχαν πολύ μεγάλη προίκα οπότε όλα αυτά παραμερίζονταν.

Θυμάμαι ακόμα τη συχωρεμένη τη νόνα μου που με μάλωνε συνέχεια όταν μ' έβλεπε να φορώ τα γυαλιά αστιγματισμού που χρειαζόμουν. Θύμωνε για καλά γιατί φοβόταν πως θα μείνω στο ράφι αν μαθευτεί πως είχα στραβωμάρα κι από τα 16 μου έπρεπε να φοράω... ξένα μάτια. Άδικα προσπάθησα μερικές φορές κι εγώ και οι γονείς μου να της εξηγήσουμε πως πρέπει να τα φοράω κι ότι δεν είναι δα και έγκλημα για ένα κορίτσι να έχει κάποιο πρόβλημα με τα μάτια αυτή όμως εκεί ανένδοτη.

Κάποιες φορές υπάκουα και μόλις την έβλεπα να έρχεται ή πήγαινα εγώ σπίτι της έβγαζα τα γυαλιά και τα έκρυβα στην τσέπη. Άλλες φορές πάλι, για να την... τσιγκλίσω, τα φορούσα επιδεικτικά και καμάρωνα κιόλας... Εκεί να δεις κυνηγητό και φωνές η Αντριάνα... "Μωρή φρουστάδα" μου φώναζε "τέτοια κάνε να διαφημίζεις τη στραβωμάρα σου, να δούμε τι θα σε κάνει ο παπάς και πώς θα σε παντρέψει με τα μυαλά που κουβαλείς". Μετά τα έβαζε με τους γονείς μου, που μ' έχουν έτσι... αμπολυτή κι όχι μόνο κάνω του κεφαλιού μου, αλλά βγάζω και γλώσσα από πάνω... Εκεί στο «βγάζω γλώσσα» κάπου μαζευόμουνα, γιατί όλα κι όλα καλά τα καλαμπούρια, αλλά έτσι κι έπαιρνε χαμπάρι ο παπάς ότι αντιμιλούσα... ε δεν θα την έβγαζα καθαρή...
Τελικά παρά τους φόβους της νόνας μου δεν έμεινα στο ράφι... 19 και κάτι, μπήκα... στο χορό της κυρά-ζωής.

Το μάρτη λοιπόν έπρεπε να τον φορούμε στο χέρι όλο το μήνα. Μερικές έστριβαν το άσπρο και κόκκινο μετάξι και το έκαναν βραχιολάκι φορώντας το στον καρπό αντί στο δάχτυλο. Ισχυρίζονταν πως έτσι έπιανε καλύτερα και δεν υπήρχε ούτε μία στο εκατομμύριο περίπτωση να τις μαυρίσει ο Μαρτιάτικος ήλιος.

Όμως, κόσμος άλλαξε, αλλάξαν οι καιροί. Αλήθεια, τι θα έλεγε αν ζούσε σήμερα ο αείμνηστος τροβαδούρος Τόνυ Μαρούδας, αν παραπονιόταν πάνω από 50 χρόνια πριν για τον αλλαγμένο κόσμο; Λέτε να τον γνώριζε σήμερα ή θα τρόμαζε νομίζοντας πως βγήκε σε λάθος πλανήτη και θα έπαιρνε άρον-άρον το δρόμο του... γυρισμού για την αιώνια κατοικία του;
Όπως λέει μια γριούλα ηλικιωμένη, κόρη μου ήλθαν τα πάνω κάτω σήμερα.

Στην εποχή μας, ουδείς ενοχλείται αν μια κοπέλα φοράει γυαλιά, (αυτό δα έλειπε). Μια στιγμή όμως μάλλον κάνω λάθος γιατί, αν είναι έτσι, πώς εξηγείται το ότι οι περισσότερες γυναίκες ανεξαρτήτως ηλικίας επιλέγουν τους φακούς επαφής αντί των παραδοσιακών γυαλιών; Λέτε στην ουσία να μην έχουν αλλάξει και τόσο τα πράγματα;
Εκεί όμως που σίγουρα έγινε αλλαγή είναι στην όλη εμφάνιση. Απεναντίας, αν δεν κάνω λάθος, οι νέοι δεν ελκύονται και πολύ πλέον από τις ροδομάγουλες, τις... γαλατερές και τις τροφαντές ή κάνω λάθος κι εδώ;
Γιατί αν δεν κάνω λάθος, τότε ξεχάστε τον ασπροκόκκινο μεταξένιο μάρτη και χαρείτε τον ήλιο χωρίς υπερβολές όμως αλλά για άλλους λόγους πλέον... Όχι βέβαια για να μην κινδυνεύετε να μείνετε στο ράφι αλλά για να μην κινδυνεύετε από μελανώματα.

Καλό και χαρούμενο Μάρτη λοιπόν να έχετε όλοι / όλες, είτε φοράτε μάρτη είτε όχι,
Με την αγάπη μου πάντα,
δ.μ.τ.