e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 30 Σεπτεμβρίου 2014

Ο ρόλος του δασκάλου στην διαμόρφωση των κοινωνιών, άλλοτε και τώρα

Ομιλία της φιλολόγου και συγγραφέως ΜΑΡΙΑΣ ΡΟΥΚΑΝΑ-ΑΜΠΕΛΑ
κατά την 2η σύναξη του δ΄ κύκλου δράσεων του Κέντρου Λόγου Αληθώς

Σύμφωνα με τον μεγάλο φιλόσοφο Σωκράτη «η παιδεία καθάπερ ευδαίμων χώρα, πάντα τ’ αγαθά φέρει», δηλαδή η μόρφωση, όπως ακριβώς μια εύφορη γη, φέρνει όλα τα καλά. Η παιδεία είναι ένα σύστημα αγωγής που αποσκοπεί να διαμορφώσει προσωπικότητες αυθύπαρκτες, αυτοδύναμες, ελεύθερες και ολοκληρωμένες, ικανές ν’ αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της κοινωνικής ζωής. Έχει αποστολή της να εξανθρωπίσει τον εσωτερικό κόσμο του ανθρώπου, να χαλιναγωγήσει τα ζωώδη ένστικτα και τις ορμές και να εγκαθιδρύσει ένα σύστημα αξιών, που να προικίζουν με νόημα την παρουσία του στον κόσμο. Η παιδεία σμιλεύει τον εσωτερικό κόσμο του, προωθεί την ανακάλυψη στοιχείων  ειδοποιών του ατόμου, και συντελεί στη δημιουργική έκφραση αυτών των στοιχείων. Αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο μιας κοινωνίας, η μόνη ελπίδα για μια πιο δίκαιη κοινωνία και μάλιστα στην εποχή μας, που απογειώθηκε τεχνολογικά, αλλά τείνει να λησμονήσει τα ανθρωπιστικά ιδεώδη. Αν φιλοδοξούμε να δημιουργήσουμε έναν καλύτερο κόσμο, αν θέλουμε να καλύψουμε τα κενά της χαμένης πολιτιστικής μας αξίας, αν θέλουμε να εξωραΐσουμε την ψυχή και το πνεύμα μας, τότε ο μόνος  δρόμος είναι η μόρφωση. Διότι η δίψα για γνώση και η λαχτάρα για κατανόηση, αποτελούν μια μοναδική μάχη και ένα εξαιρετικό ιδεώδες  στη ζωή του ανθρώπου. Κάτω από το πρίσμα αυτό ο ρόλος του δασκάλου παραμένει κυρίαρχος στη διαμόρφωση της εθνικής κουλτούρας. Μορφωμένος είναι ο στοχαστής, ο συνετός, ο ενάρετος, ο ηθικός.
Ο μεγάλος παιδαγωγός Κομένιος υποστηρίζει ότι «δυστυχής είναι η παίδευση, που δεν οδηγεί σε ευσέβεια και χρηστά ήθη». Είναι αλήθεια ότι το ήθος στις μέρες μας σχεδόν χλευάζεται, όμως αποτελεί τη πεμπτουσία στις ανθρώπινες σχέσεις. Το ήθος είναι το αλάτι που δεν επιτρέπει τη σήψη της κοινωνίας. Κάθε δάσκαλος που πραγματικά αγαπάει την αποστολή του, πρέπει να θωρακίζεται από παιδαγωγική αγάπη, πηγαία, ειλικρινή, αφειδώλευτη. Αυτή ενισχύει τις αντοχές του, γεμίζει τη ζωή ήλιο, αισιοδοξία και εκπληρώνει τους στόχους του για τη διαμόρφωση ήθους και πίστης σε αξίες αιώνιες αναλλοίωτες, που θεμελιώνουν κάθε κοινωνία. Ο άξιος δάσκαλος πρέπει να είναι «μυσταγωγός» και γεωργός του πνεύματος. Λαξεύει το χαρακτήρα και σμιλεύει τη ψυχή του εφήβου, μεταβάλει το επάγγελμά του σε λειτούργημα και επιβραβεύει τα λόγια του Αγ. Ιωάννη του Χρυσόστομου, ο οποίος αφιέρωσε τη χριστομίμητη ζωή του στην παιδαγωγία της νεότητας. Έγραψε «τούτο διδασκάλου, αρίστου, το δι’ εαυτού παιδεύειν, ά λέγει», αυτό δηλαδή είναι το χαρακτηριστικό του αρίστου δασκάλου, το να διαπαιδαγωγεί, επιβεβαιώνοντας, τα όσα διδάσκει με προσωπικό του παράδειγμα. Όπως αναφέρει ο μεγάλος παιδαγωγός Ευάγγελος Παπανούτσος «ο δάσκαλος πρέπει να διαθέτει μετάλλιο ψυχής γνήσιο και υψηλής ποιότητας», για να μην προκαλεί ρωγμές ανεπανόρθωτες στις παιδικές ψυχές. Ο ρόλος, του καταξιώνεται, έχοντας υπόψη και τηρώντας τα σοφά λόγια του William Ward:
*  Ο μέτριος δάσκαλος λέει…
*  Ο καλός δάσκαλος εξηγεί…
*  Ο ανώτερος δάσκαλος  αποδεικνύει…
* Ο μεγάλος δάσκαλος εμπνέει…

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,
Κάποτε πρέπει να ξεφύγουμε από την άκριτη γενίκευση και συλλήβδην απαξίωση των πάντων γιατί υπάρχουν φάροι φωτεινοί και αυτή την εποχή είναι πιο απαραίτητοι από ποτέ. Φάρος φωτεινός στη μεγάλη παιδαγωγική της πορεία υπήρξε και η Δασκάλα με Δ κεφαλαίο, που έχουμε την τιμή απόψε να την έχουμε κοντά μας και να της αφιερώσουμε τη βραδιά μας. Μια σπουδαία γυναίκα, μια εξαίρετη εκπαιδευτικό, την κ. Αικατερίνη Αβούρη-Κουρτέση. Μια γυναίκα ανιδιοτελούς προσφοράς, η οποία πάλεψε να διαμορφώσει ακέραιους χαρακτήρες, να μεταλαμπαδεύσει στους μικρούς μαθητές της, γνώσεις απαραίτητες ώστε να διαμορφώσουν ψυχές γεμάτες ιδανικά και να εξελιχθούν στο μέλλον άξιοι πολίτες και άνθρωποι. Μια γυναίκα που είδε το παιδαγωγικό της έργο ως χρέος και όχι βιοποριστικό επάγγελμα, που αφουγκράστηκε τις ανησυχίες και τα θέλω τους, που κατανόησε τις λεπτές χορδές της γνώσης και τις μετέδωσε με τρόπο εύπεπτο στους μαθητές της. Είναι γεγονός ότι τη δόξα και την αίγλη δε τη δίνουν οι κοινωνικοί τίτλοι, αλλά η αναγνώριση της προσφοράς του μαθητή προς το δάσκαλο. 
Η κ. Κουρτέση στη 40χρονη παιδαγωγική δράση της στις επάλξεις τής εκπαίδευσης υπήρξε ευσυνείδητη, εργατική, μεθοδική, επαρκής στα παιδαγωγικά καθήκοντά της, άφησε ανεξίτηλη τη σφραγίδα της στη ζακυνθινή κοινωνία. Στοχεύοντας πάντα στη γνώση των μικρών μαθητών της υπήρξε ακέραιη, ακριβοδίκαιη, χωρίς να αποβλέπει κοντόφθαλμα σε οφέλη και ανταλλάγματα υλικά ή άλλου χαρακτήρα. Εγκατέστησε μια γνήσια σχέση με τους μαθητές της, στηριζόμενη στην επικοινωνία, που είναι στάση ζωής. Κράτησε τις ισορροπίες ανάμεσα στη αγάπη και την πειθαρχία, κερδίζοντας έτσι το κύρος και την πειθώ των μαθητών της. Ο καλός δάσκαλος έχει ευεργετική επίδραση στο μαθητή, όχι μόνο στα θρανία αλλά και στην ενήλικη ζωή του. Πολύ σωστά ο Μέγας Αλέξανδρος επιβεβαίωνε ότι στο δάσκαλό του χρωστούσε το «ευ ζην». Ο αληθινός, ο σωστός δάσκαλος δεν είναι αυτός που διαβάζει ιστορία, αλλά αυτός που γράφει ιστορία στο μέλλον των μαθητών του. Λειτούργημα επιτελεί, όχι επάγγελμα. Είναι στο χέρι του να ωθήσει τους μαθητές του, να αγκαλιάσουν το σχολείο και να δεθούν μαζί του. Είναι μια τεράστια αγκαλιά που χωράει γενιές – γενιών μαθητές. Νοιάζεται για τις επιλογές τους και θεωρεί υποχρέωσή του να τα καθοδηγήσει. Ώριμος ο ίδιος, γεμάτος από την πείρα της ζωής, πρέπει να σταθεί κοντά στο νέο, τον άπλερο, τον ασχημάτιστο και να τον βοηθήσει να ωριμάσει, να ενηλικιωθεί πνευματικά να γίνει σταδιακά αυθύπαρκτος άνθρωπος. Στο μικρόκοσμο του σχολείου που δεν είναι τίποτα άλλο από την αντανάκλαση μιας κοινωνίας, ο δάσκαλος έχει χρέος να δημιουργεί ασφαλείς συνθήκες μάθησης, να είναι πρώτα άνθρωπος και μετά παιδαγωγός. Είναι απαραίτητο να ελκύσει, να μαγνητίσει, να βοηθήσει να ξεχυθεί όλος ο πλούτος του εσωτερικού κόσμου του μαθητή, να ενεργοποιηθούν τα χαρίσματα, οι ιδιαίτερες κλίσεις και να μπουν στην αυξητική πορεία της ανάπτυξης και της καλλιέργειά  τους. Όντας ο ίδιος ψυχικά ισορροπημένος, έχοντας αυτοσυνειδησία και αυτοκριτική των αδυναμιών του, αλλά και των δυνατοτήτων του, τοποθετεί το πρώτο θεμέλιο λίθο για να οικοδομηθεί μια βαθιά εσωτερική και ταυτόχρονα ανοιχτή σχέση διαλόγου, εκτίμησης, χωρίς προσωπεία και εξωτερικούς καταναγκασμούς, μια σχέση σιωπηλή σεβασμού, που θα προάγει την εκπαιδευτική διαδικασία σε όλα τα επίπεδα. Απόλυτη συναίσθηση εκ μέρους του δασκάλου ότι εργάζεται με άνθρωπο – εύπλαστο υλικό. Επομένως πρέπει να αποφεύγεται ο ερασιτεχνισμός, η προχειρότητα, αλλά και η πεποίθηση της παντογνωσίας του δασκάλου. Ο εκπαιδευτικός που σέβεται τον εαυτό του και  τους άλλους και ταυτόχρονα έχει γνώση του λειτουργήματος που επιτελεί, γνωρίζει να μεταμορφώνει ακόμα και τον πιο ταπεινό χώρο σε ζωντανή παιδαγωγική πράξη, όπου όλοι έχουν κάτι να πουν, όλοι βρίσκουν τη θέση που τους αρμόζει, όλοι δουλεύουν και δεν πλήττουν, όλοι χαίρονται και προσπαθούν, όλοι παίρνουν και δίνουν, όλοι εμπιστεύονται και προχωρούν. Αυτή είναι η ζωντανή σχέση Δασκάλου - Μαθητή. Ο εμπνευσμένος δάσκαλος είναι πνευματικός ηγέτης, γιατί έχει στόχους και δίνει νόημα στο έργο του.

Αγαπητοί μου,
Από τη στιγμή που γεννιόμαστε και κατά την διάρκεια της ζωής μας συναντάμε πολλούς δασκάλους στο πνευματικό μονοπάτι μας: τους γονείς, τους συγγενείς, τον δάσκαλο, τον συγγραφέα, τους ανθρώπους που μιλούν μέσα από άρθρα, τα βιβλία… Γιατί όμως χρειαζόμαστε έναν δάσκαλο; Με τα μάτια μας μόνο δεν μπορούμε να δούμε τον εαυτό μας, να φτάσουμε στο «γνώθι σαυτόν». Μέσα από ένα καθρέφτη, βλέπουμε πιο εύκολα τους φόβους, τις περιοχές, που χρειάζονται θεραπεία. Μέσα από τον δάσκαλο φωτίζεται ο εαυτός μας. Συνειδητοποιούμε την κατάστασή μας και οδηγούμαστε στη συναισθηματική θεραπεία και την πνευματική εξέλιξη, να γειώσουμε τεχνικές και γνώσεις στη σωστή τους θέση, στον καθημερινό αγώνα μας.
Ένας πνευματικός δάσκαλος μάς υποδεικνύει τον δρόμο για την προσωπική μας εξέλιξη. Είναι ένας έμπιστος οδηγός. Σκοπός του κάθε δασκάλου είναι να προάγει την ανθρώπινη εξέλιξη, και όχι να κατοχυρώσει και να περάσει τα προσωπικά του «θέλω» στους ανθρώπους – μαθητές που διδάσκει. Να έχει ως υπόδειγμα τους αρχαίους σοφούς διδασκάλους Σωκράτη, Πλάτωνα, Διογένη. Τους διδασκάλους του Γένους τους φωτισμένους και τους τρεις Ιεράρχες, τους προστάτες της Παιδείας και των Γραμμάτων. Ο καλός δάσκαλος του χθες, του σήμερα, και του αύριο έχει φλόγα στα μάτια, αγάπη στην καρδιά, πάθος και όρεξη για μάθηση και γνώση. Όπως διατείνεται ο ιστορικός και συγγραφέας Καργάκος, «στο παιδί δεν απλώνουμε το χέρι, αλλά του δίνουμε το χέρι για να ταξιδεύσουμε μαζί στον κόσμο της γνώσης».
Κομβικός επομένως ο ρόλος του δασκάλου στο να καθοδηγεί τον μαθητή πώς να μαθαίνει, να βοηθάει στη σύνθεση και ανάλυση της γνώση,ς να διευρύνει την κριτική του σκέψη και την παραγωγική ικανότητά του. Προσπαθεί να χτίσει το αύριο καλύτερο από το χθες, γνωρίζοντας καλά την παλαμική ρήση «σχολείο, ίσον δάσκαλος».

Κυρίες και κύριοι,
Σήμερα, έπειτα από τις τεράστιες αλλαγές, που έχουν συντελεστεί σ’ όλους τους τομείς της ζωής μας κι επηρέασαν σε πολύ μεγάλο βαθμό και την διδασκαλία σ’ όλες της τις διαστάσεις, ο ρόλος του δασκάλου άλλαξε σημαντικά και θα πρέπει να αναπροσαρμόζεται κάθε φορά, όταν οι συνθήκες το απαιτούν, ώστε πάντοτε να είναι λειτουργικός, υπεύθυνος, ευέλικτος. Ο δάσκαλος προηγουμένων εποχών είχε να αντιμετωπίσει πολλές συμπληγάδες, εξαήμερη διδασκαλία, απογευματινές βάρδιες, υποχρεωτικό κοστούμι, την αυταρχικότητα των προϊσταμένων τον αυστηρό έλεγχο των επιθεωρητών, τη δυσκαμψία της καθαρεύουσας γλώσσας, δεν ήξερε ξένες γλώσσες, υπολογιστές, μετέδιδε όμως τη φλόγα της ψυχής του πάντοτε με εντιμότητα, φιλότιμο και ευθύνη. 
Μέσα στο κλίμα της διαρκούς ροής και ανακατάταξης της γνώσης, της αλλαγής στα οικονομικά μεγέθη, στους κοινωνικούς συσχετισμούς και στις αξίες, ο ρόλος του σύγχρονου εκπαιδευτικού, είναι a priori πολυεδρικός. Αναλαμβάνει ρόλο καθοδηγητή, διαμεσολαβητή και συνεργάτη. Οι μαθητές χρειάζεται να αναπτύσσουν ταυτόχρονα δράση, συλλογικό κοινωνικό πνεύμα και περιβαλλοντική συνείδηση. Ο δάσκαλος οφείλει με αίσθημα ευθύνης να φροντίζει για την επαγγελματική του ανάπτυξη. Πρέπει να εμπλέκεται διαρκώς σε διαδικασίες επιμόρφωσης, αυτομόρφωσης και δια βίου μάθησης. Οφείλει να είναι καταρτισμένος στο γνωστικό αντικείμενο του, να παρακολουθεί τις τρέχουσες διεθνείς εξελίξεις, την εξάπλωση της πληροφορικής και να ανακαλύπτει νέες πηγές μάθησης, επιστημονικά μέσα. Η ένταξη της τεχνολογίας στη διδασκαλία και τη μάθηση αποτελεί μια σημαντική αλλαγή στο συντακτικό της μαθησιακής διαδικασίας.

Ένας αποτελεσματικός δάσκαλος είναι καινοτόμος, ευρηματικός και ενθουσιώδης, θετικός παρατηρητής και ερμηνευτής των γεγονότων και ουσιαστικός απροκατάληπτος μορφωτής. Δυστυχώς όμως, πρέπει να γίνει αναφορά στο ότι στις μέρες μας το έργο του εκπαιδευτικού, που τεχνουργεί ανθρώπους, τους υψώνει στην οντολογική μοναδικότητα του νοήμονος πλάσματος, και τους προετοιμάζει να ζήσουν στην κοινωνία και τον πολιτισμό, να χάνει το χαρακτήρα της λειτουργίας και να μεταβάλλεται σε επάγγελμα ρουτίνας. Η οικονομική αλλά και κοινωνική υποβάθμιση του έργου του, είναι το μεγάλο λάθος στην παιδεία. Ο δάσκαλος πρέπει να αποτελεί δύναμη, ο μαθητής πράξη και το σχολείο γιορτή. Φυσικά, παρά τις αντιξοότητες, προσπαθούν να επιτελέσουν το πολυδιάστατο έργο τους, ως μέντορες και οικογενειακοί σύμβουλοι, υποκαθιστούν μητρικά και πατρικά καθήκοντα, εργάζονται αρκετές φορές σε υποβαθμισμένες περιοχές, διαχειρίζονται εξαιρετικά δύσκολες μαθησιακές καταστάσεις και οικογενειακούς γόρδιους δεσμούς, αλλά και την οργή της νεολαίας, που δε βλέπει μέλλον και μπροστά στα προβλήματα της ζωής αντιδρά βίαια. Οι νέοι μας σήμερα στην περίοδο της κρίσης οφείλουν να φτιάξουν γένος πνευματικών ανθρώπων, όχι λαό της διασποράς και της μίμησης με δάνεια σύμβολα και ιδανικά. Σε κάθε όμως περίπτωση του τότε και του τώρα, ο δάσκαλος πρέπει να έχει φωτεινό σηματοδότη την αγάπη, να είναι το κεντρικό χαρακτηριστικό της ταυτότητάς του, ώστε να μετατρέπεται σε ιερή δύναμη, ως μέσο απελευθέρωσης κάθε θεϊκού και αιώνιου στοιχείου που υπάρχει στο μαθητή. Η αγάπη είναι ο καταλύτης  της εμπιστοσύνης, της μάθησης και της αποδοχής των υψηλών ιδανικών της παιδείας. Η αγάπη τρέφει τη χαρά της συνεργασίας και διαλύει την εξοντωτική ατμόσφαιρα του δεινού ανταγωνισμού. Ο αρχαίος Έλληνας ιστορικός Πλούταρχος αναφέρει: «Όπως το έδαφος, όσο και αν είναι γόνιμο, αδυνατεί να παράγει κάτι δίχως καλλιέργεια, έτσι και ο νους του ανθρώπου δίχως την εκπαίδευση, αδυνατεί να δώσει τους αναμενόμενους καρπούς».

Προσκύνημα στη Μονή Πέτρας Καταφυγίου των Αγράφων

 Ταξιδεύει και φωτο-αποτυπώνει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας 


Λίγο πριν το μεσημέρι της προηγούμενης Τετάρτης, 24ης Σεπτεμβρίου 2014, φθάνουμε για προσκύνημα στην παλαίφατη Μονή Πέτρας, κοντά στο μικρό χωριό Καταφύγιο των Αγράφων, αφού αφήνουμε πίσω μας την παν-υπέροχη Λίμνη Πλαστήρα, το καταπράσινο χωριό Λαμπερό και τον γραφικό συνοικισμό Άγιο Αθανάσιο. Ο καιρός είναι σήμερα ηλιοκρατούμενος, μετά την χθεσινή ποτιστική βροχή, μα και με το πρώτο κρυαράκι του φετινού φθινοπώρου αισθητό! 




Η φύση οργιάζουσα καθ' οδόν, αλλά όχι μόνον. Καθώς κατηφορίζουμε προς τη Μονή, αμέριμνα κυκλοφορούν πέρα-δώθε βόδια ελεύθερης βοσκής! Περιμένουμε σεβαστικά να διαβούν, για να διαβούμε κι εμείς!


Στον τόπο της Μονής δεσπόζει το Καθολικό, αυτό και μόνον, ενώ τα τριγύρω κτίσματα δεν υπάρχουν κάποτε πια - κείτονται σήμερα σε οικτρά ερείπια... 




Όμως εδώ ασκούνται -όπως πληροφορούμαστε- όχι ένας και δύο, αλλά τριάντα (30) σπουδαγμένοι Μοναχοί από διάφορα μέρη του κόσμου, οι οποίοι πασχίζουν σε καιρούς πολυειδούς Κρίσης να ανασυγκροτήσουν τη Μονή, ενώ προσωρινά διαμένουν σε κάμποσα κοντέινερς, τα οποία έχουν εγκατασταθεί στην διπλανή λοφώδη περιοχή. Ηγουμενεύει ο γνωστός Αρχιμανδρίτης π. Διονύσιος Καλαμπόκας.


Μας υποδέχεται και μας ξεναγεί ένας ιεροδιάκονος, ο π. Ταρσίζιος. Έχει ρίζες ελληνοϊρλανδικές και ασκείται στη Μονή, μαζί με τον αδελφό του, τον π. Αθανάσιο. Μας μιλά για το ιστορικό παρελθόν της Μονής και για τις προσπάθειες αποκατάστασής της.












Με δέος στεκόμαστε μπροστά στην εφέστια Εικόνα της Μονής, αυτής της Θεομήτορος της επονομαζόμενης "Πέτρας", όπου ο ευσεβής λαός της τριγύρω περιοχής σπεύδει και αποθέτει την πάσα παράκλησή του και τον ένδακρυ πόθο του! 




Δίπλα στο κεντρικό καθολικό υπάρχει και δεύτερος ναός, απτόμενος του κύριου, το παρεκκλήσιο της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος! [Βλ. την ανωτέρω και την κατωτέρω φωτό]!


Ώρα για καφέ και λουκούμι! Ο π. Ταρσίζιος μάς μιλά για τις σπουδές του στην πόλη Friuli της Ιταλίας! Σπούδασε την όχι και τόσο εύκολη τέχνη τού Ψηφιδωτού στη Scuola Mosaicisti Friuli, μαζί με τον αυτάδελφό του! Του ζητάμε, αν έχει την καλοσύνη, να μας δείξει δικά του δείγματα της αξιοθαύμαστης τέχνης, στην οποίαν εκπαιδεύτηκε. Εκείνος προθυμοποιείται αμέσως ευγενικά!




Από τα κοντέινερς / κελιά σπεύδει ευχαρίστως ο π. Ταρσίζιος να φέρει και να μας δείξει φακέλους - φωτολευκώματα από τις δραστηριότητες του ίδιου και του αδελφού του στην μικρή πόλη Friuli της βορείου Ιταλίας, μεταξύ της Βενετίας και της Τεργέστης! 




Θαυμάζουμε τα έργα των χειρών των δύο νεαρών Καλλιτεχνών Μοναχών! Στην επετηρίδα μάλιστα της Σχολής υπάρχει "έκθεση" των ψηφιδωτών έργων των εκ περάτων σπουδαστών. Από εκεί αντιγράφουμε τη φωτογραφία των Ταρσιζίου και Αθανασίου. Είναι η ακόλουθη: 


Αναχωρούμε ευχαριστημένοι από τη Μονή της Πέτρας! Τους ευχόμαστε να είναι καλά όλοι οι ασκούμενοι εδώ Πατέρες με τον Ηγούμενό τους, για την κατά Χριστόν αύξηση της μοναστικής κοινότητάς τους, με αγαστή πάντα σύμπνοια και υπακοή προς τον νέο και φιλομόναχο Επίσκοπό τους Σεβ. Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων κ. Τιμόθεο!  


ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟΝ ΕΠΙΣΗΜΟ ΙΣΤΟΤΟΠΟ ΤΗΣ Ι. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΘΕΣΣΑΛΙΩΤΙΔΟΣ ΚΑΙ ΦΑΝΑΡΙΟΦΕΡΣΑΛΩΝ

[... ] Κτισμένη στις παρυφές των Αγράφων, έλαβε την επωνυμία της από το βράχο στο επίπεδο του οποίου βρίσκεται. Βορειοανατολικά του βράχου υπάρχει μία μεγάλη φυσική σπηλιά, στην είσοδο μόνο της οποίας διακρίνονται ίχνη λάξευσης. Εκεί κατά την παράδοση βοσκοί της περιοχής (της θέσης Σωτήρα) αντίκρυσαν την περίπυστη θαυματουργό εικόνα της Παναγίας Οδηγητρίας, έργο του Ευαγγελιστού Λουκά.

Όπως προκύπτει από σχετικό αποτύπωμα σφραγίδος της Μονής Πέτρας στον υπ ἀριθμὸ 133 χειρόγραφο κώδικα της Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων, που αναφέρει «PANAΓΙΑ KICIOC ΛΕΓΟΜΕΝΟΥ PETPAC ETOΣ ζρβ΄ (7102= 1593/4), κτίσθηκε πριν από την αποτυπούμενη χρονολογία. Σύμφωνα με το πόρισμα ερευνών του καθηγητού του Πολυτεχνείου κ. Παύλου Μυλωνά, ως πιθανή χρονολογία κτίσεώς της θεωρείται το έτος 1550.

Η Μονή είχε περίβολο μήκους 50 μ. και πλάτους 53 μ., πύργο με καταχύστρες και τοξωτό πυλώνα στην ανατολική πλευρά. Διέθετε 80 διόροφα κελλιά και πολλά υπόγεια που χρησιμοποιούνταν ως εργαστήρια. Δυστυχώς όμως καταστράφηκαν ολοσχερώς το 1968.

Το Καθολικό είναι περικαλλής Ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και ανήκει στον τετρακίονο τύπο, με πλευρικούς χορούς και Νάρθηκα στη δυτική πλευρά. Ο δεύτερος όροφος επάνω από το Νάρθηκα διαιρείται σε δύο μέρη. Το ένα μέρος κατά παράδοση λειτουργούσε ως «κρυφό σχολείο», ενώ το άλλο μέρος είναι διαμορφωμένο σε παρεκκλήσιο. Κατά σχετική επιγραφή που υπάρχει στο υπέρθυρο της εισόδου, από την εσωτερική δυτική επιφάνεια, η τοιχογράφηση του Ναού έγινε το έτος ΖΡΛΓ’ (1625) από το δωρητή της Μονής Παναγιώτη Κουκουλά η Μολέση. Ανάμεσα στις τοιχογραφίες μπορεί να θαυμάσει κανείς την προσωπογραφία του δωρητού που προσφέρει ομοίωμα της Μονής στην Παναγία.

Το έτος 1672/1673 ο Αποστόλης Χασάπης από το Πετρίλο γίνεται κτίτορας του Σταυροπηγιακού παρεκκλησίου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, στα νότια του Νάρθηκα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει η Αγία Τράπεζα (ρυθμού υστερορρωμαϊκών χρόνων). Από σχετικές επιγραφές προκύπτει ότι το παρεκκλήσιο αγιογραφήθηκε από τον Ιωάννη «τον Ευτελή» το 1672, ενώ ο Νάρθηκας από κάποιον Κωνσταντίνο το 1789.

Κατά την Τουρκοκρατία η Μονή είχε σημαντική εθνική συμβολή. Στο χώρο της λειτουργούσε βιβλιοθήκη και κρυφό σχολείο και φιλοξενήθηκαν μεγάλοι αγωνιστές της Επαναστάσεως του 1821. Επίσης, τη Μονή Πέτρας επισκέφθηκε και θαύμασε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, στα μέσα της δεύτερης περιοδείας του.

Στις αρχές του 20ού αιώνος, η Μονή ερημώθηκε και επαναλειτούργησε στη δεκαετία 1920-1930, με πρωτοβουλία του Μητροπολίτου Θεσσαλιώτιδος Ιεζεκιήλ. Το 1967 χαρακτηρίσθηκε «Ιστορικό διατηρητέο μνημείο». Δυστυχώς όμως σημειώθηκαν πολλές κλοπές ιερών κειμηλίων και όσα διασώθηκαν φυλάσσονται σήμερα στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μητροπόλεως Θεσσαλιώτιδος, στη Μονή Κορώνης και στο Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών.

Η Μονή πανηγυρίζει στις 15 Αυγούστου. [...]