e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Δευτέρα 8 Δεκεμβρίου 2014

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης για το "Κεράμιον ύδατος" του Μητροπολίτου Προικοννήσου

Χαιρετισμός
τῆς Α. Θ. Παναγιότητος
τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου
κατά τήν Παρουσίασιν τοῦ Συγγράμματος
τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Προικοννήσου κ. Ἰωσήφ
ὑπό τόν τίτλον "Κεράμιον Ὕδατος"
(Σισμανόγλειον Μέγαρον, 8 Δεκεμβρίου 2014)






Ἱερώτατοι ἀδελφοί ἅγιοι Ἀρχιερεῖς,
Ἱερώτατε ἀδελφέ ἅγιε Προικοννήσου κύριε Ἰωσήφ,
Ἐξοχώτατε κύριε Πρέσβυ, Γενικέ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐνταῦθα,
Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Ἀσφαλῶς ἡ παρουσίασις ἑνός ἔργου ἀπαιτεῖ πολλήν μελέτην τῶν συνθηκῶν ὑπό τάς ὁποίας ἐγράφη, ἀλλ᾿ ἰδιαιτέρως ἐμβάθυνσιν εἰς τό περιεχόμενον αὐτοῦ, ὥστε νά εἶναι παρουσίασις ὄχι μόνον μιᾶς ἐκδόσεως, ἀλλά κυρίως καί πρωτίστως τοῦ μηνύματος, τό ὁποῖον ἐπιχειρεῖται νά δοθῇ διά τοῦ συγκεκριμένου ἔργου.

Εἰς τήν παρουσίασιν τοῦ συγγράμματος τῆς ὑμετέρας ἀγαπητῆς Ἱερότητος, ἀδελφέ ἅγιε Προικοννήσου κύριε Ἰωσήφ, ὑπό τόν χαρακτηριστικόν τίτλον «Κεράμιον ὕδατος», ἤδη προέβησαν ἀπό τῆς ἑαυτοῦ ἕκαστος πλευρᾶς ὁ Ἱερώτατος Μητροπολίτης Προύσης κύριος Ἐλπιδόφορος καί ὁ ἀγαπητός Πρωτοπρεσβύτερος κ. Γεώργιος Δορμπαράκης, ἑκάτερον τῶν ὁποίων καί εὐχαριστοῦμεν θερμῶς.

Ἡ ἡμετέρα Μετριότης, διεξελθοῦσα τήν ἔκδοσιν ταύτην, ὀφείλει νά ὁμολογήσῃ, ἐν πρώτοις, ὅτι ἀσφαλῶς καί δέν πρόκειται περί «λίθων καί κεράμων ἀτάκτως ἐρριμένων», ἀλλά περί μιᾶς συλλογῆς βιωματικῶν ἐμπειριῶν ἑνός Ἱεράρχου διακρινομένου διά τήν λογιότητα αὐτοῦ καί διά τήν ἐμβάθυνσίν του εἰς τήν πνευματικήν ζωήν καί τήν Ὀρθόδοξον παράδοσιν, ὡς τήν ἐδιδάχθη, ὁ ὁποῖος ὡς ἱερεύς καί ὡς ἀρχιερεύς κατά διαφόρους περιστάσεις προσεπάθησε νά μεταφέρῃ καί νά μεταδώσῃ «κεράμιον ὕδατος», βεβαίως κατά δύναμιν ὕδατος ζῶντος, πρός τούς ἀκροατάς καί μελετητάς του, ἀφορμώμενος καί ἐμπνεόμενος ἐκ τῆς γνωστῆς εὐαγγελικῆς ἀφηγήσεως τοῦ Ἁγίου Εὐαγγελιστοῦ Λουκᾶ.

Ὡς ἐκ τούτου, ὁ Πατριάρχης σας ἀπόψε δέν θά ἤθελε νά ἀναφερθῇ εἰς τό περιεχόμενον τοῦ προκειμένου ἔργου τοῦ ἀδελφοῦ -ἤδη τό ἀνέλυσαν οἱ προλαλήσαντες-, ἀλλά νά συγχαρῇ αὐτόν ἐγκαρδίως διά τόν κόπον του καί συγχρόνως νά ἀναφερθῇ, ὁ ὁμιλῶν, δι᾿ ὀλίγων εἰς τό μήνυμα τό ὁποῖον ἀποστέλλει ὁ Ἱερώτατος συγγραφεύς, ὡς τοῦτο ἐκπέμπεται ἐκ τοῦ τίτλου τόν ὁποῖον ἐπέλεξεν ἵνα δι᾿ αὐτοῦ ἐπιγράψῃ τό πόνημά του. 

Τό δέ μήνυμα ἀφορᾷ, ὑπολαμβάνομεν, εἰς τήν ἀποστολήν ὑπό τοῦ Χριστοῦ τῶν μαθητῶν Του Πέτρου καί Ἰωάννου νά ἑτοιμάσουν τό τελευταῖον Του ἐπί τῆς γῆς Πάσχα. Δέν πρόκειται ὅμως ἐν τῇ οὐσίᾳ περί ἀποστολῆς ἀλλά περί συναντήσεως τῶν δύο μαθητῶν «μετ᾿ ἀνθρώπου κεράμιον ὕδατος βαστάζοντος». Ὁ ἱερός εὐαγγελιστής δέν μᾶς διασώζει τό ὄνομα τοῦ ἀνθρώπου. Ὁμιλεῖ μόνον περί ἀνθρώπου τινός. Δέν μᾶς διασώζει ἀκόμη καί τό ὄνομα τῆς πόλεως εἰς τήν ὁποίαν εἰσῆλθον, ἀλλά οὔτε καί τό ὄνομα τοῦ οἰκοδεσπότου. 

Ἡ ἑρμηνεία τήν ὁποίαν δίδουν οἱ Πατέρες τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μας, καί ἰδίως ὁ Ἅγιος Μάξιμος ὁ Ὁμολογητής, εἶναι ὅτι μέ τήν πόλιν ἐννοεῖται ὁ αἰσθητός κόσμος, ἐνῷ ὁ ἄνθρωπος συμβολίζει τό ἀνθρώπινον γένος, εἰς τό ὁποῖον ἀποστέλλονται οἱ μαθηταί-σύμβολα τῆς πράξεως (ὁ Ἀπόστολος Πέτρος) καί τῆς θεωρίας (ὁ Εὐαγγελιστής Ἰωάννης), διά νά ἑτοιμάσουν τήν μυστικήν εὐωχίαν τοῦ Κυρίου μέ τήν ἀνθρωπίνην φύσιν. 

Δι᾿ αὐτό καί τούς συναντᾷ πρῶτος ἐκεῖνος πού βαστάζει τό κεράμιον ὕδατος, τό λαγίνι θά λέγαμε, τό ὁποῖον συμβολίζει ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, διανύοντες τό στάδιον τῆς πρακτικῆς φιλοσοφίας, βαστάζουν εἰς τούς ὤμους των τάς ἀρετάς, φυλάσσοντές τας ἐντός ἑνός εὐθραύστου σκεύους, τό ὁποῖον διατρέχει τόν κίνδυνον νά «σπάσῃ» ἀνά πᾶσαν στιγμήν καί νά χυθῇ τό νερό, νά διασκορπισθοῦν δηλαδή αἱ ἀρεταί, τάς ὁποίας νομίζομεν ὅτι ἔχομεν ἠσφαλισμένας ἡμεῖς οἱ ἀνθρωποι. Τό κέραμιον ὕδατος, λοιπόν, σημαίνει τήν νέκρωσιν τῶν γηΐνων μελῶν τοῦ σώματος μέ τήν Χάριν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, ἡ ὁποία, ὅπως τό ὕδωρ, καθαρίζει τόν ἄνθρωπον ἀπό τούς μολυσμούς τῶν ἁμαρτιῶν, καί ἀπό τά ποικίλα πάθη, τά ὁποῖα τόν διασκορποῦν συνεχῶς εἰς πνευματικά ἐρείπια.

Δεύτερος συναντᾷ τούς μαθητάς ὁ οἰκοδεσπότης, ὁ ὁποῖος τούς ὑποδεικνύει τό ἀνώγαιον, εἰς τό ὁποῖον ὅμως ἔχει ἤδη στρωθῆ ἡ πασχαλινή τράπεζα, τά ὁποῖα συμβολίζουν, ὡς ἀνώγαιον καί ὡς τράπεζα, καί ἐννοιολογικά, ὅλους ἐκείνους οἱ ὁποῖοι, εὑρισκόμενοι εἰς τό στάδιον τῆς θεωρίας, ηὐτρέπισαν τό ἦθος τῆς καθαρᾶς καί ὑψηλῆς διανοίας των μέ ὑψηλά νοήματα γνώσεως καί δόγματα, διά νά ὑποδεχθοῦν θεοπρεπῶς τόν Μέγαν Λόγον, ὁλόκληρον δηλαδή τήν Θεότητα.

Μέ τήν πόλιν εἰς τό Ἱερόν Εὐαγγέλιον ἐννοεῖται ἡ ψυχή τοῦ καθενός μας, πρός τήν ὁποίαν ἀκαταπαύστως ἀποστέλλονται οἱ μαθηταί τοῦ Λόγου καί Θεοῦ• ὁ βαστάζων τό κεράμιον ὕδατος εἶναι ὁ καρτερικός τρόπος καί λογισμός, ὁ ὁποῖος διατηρεῖ ὑψηλά εἰς τούς ὤμους τῆς ἐγκρατείας ἀναλλοίωτον τήν ἀπάθειαν καί τήν Χάριν τῆς πίστεως, καί ἡ οἰκία εἶναι ἡ κατασκευή ἐκείνη τῆς ἀποκτήσεως καί ἀσφαλίσεως τῶν ἀρετῶν, ἡ ὁποία οἰκοδομήθηκε ἀπό πολλούς καί διαφόρους λίθους, πολυτίμους καί ἀτίμους, δηλαδή ἀδιασείστους καί γενναίους λογισμούς καί ἤθη, ἀλλά καί ἀδυναμίας, τάς ὁποίας ἔρχεται νά κατασβέσῃ τό πῦρ, τό ὁποῖον μόνον ὁ Κύριος γνωρίζει νά ἐμπνέῃ εἰς τόν θνητόν ἄνθρωπον.

Τέλος, τό ἀνώγαιον συμβολίζει καί τήν εὐρύχωρον διάνοιαν καί καρδίαν τῆς ἀγάπης, καθώς καί τήν ἱκανότητα τῆς γνωστικῆς δυνάμεως τοῦ νοός, ὁ ὁποῖος «κατεκόσμησε τόν νυμφῶνά» του μέ θεῖα θεάματα μυστικῶν καί ἀπορρήτων δογμάτων• οἰκοδεσπότης δέ εἶναι ὁ νοῦς, ὁ ὁποῖος εὐτρεπίζεται μέ τήν λαμπρότητα τῆς οἰκίας καί τῆς τραπέζης, καί δηλώνει τήν ἀρετήν, τό κάλλος καί τό μέγεθος τῆς πνευματικῆς γνώσεως, πρός τό ὁποῖον, ἀφοῦ ἔρχεται ὁ Λόγος μέ τούς μαθητάς Του, δηλαδή τά πνευματικά νοήματα διά τήν φύσιν καί τόν χρόνον, προσφέρει τόν ἑαυτόν Του εὐωχίαν εἰς τούς αἰτοῦντας «δός μοι πιεῖν», ὡς Φωτεινή ἡ Ἰσαπόστολος παρά τό Φρέαρ τοῦ Ἰακώβ.

Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοί, Ἐξοχώτατε, τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ὁ Ἱερώτατος συγγραφεύς, ἔχων κατά νοῦν τούς ἀνωτέρω συμβολισμούς τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου, κατέβαλε τήν δέουσαν προσπάθειαν νά ἑρμηνεύσῃ καί ἀσφαλῶς νά μεταδώσῃ τά ἀνωτέρω διά ἱερῶν καί θεοπνεύστων συμβολισμῶν ἐκφραζόμενα ὑψηλά νοήματα, ἐφ᾿ ᾧ καί τόν συγχαίρομεν ἀδελφικῶς καί τόν εὐχαριστοῦμεν. Εἰς δέ τούς ἐντευξομένους εἰς τήν ἔκδοσιν ταύτην τῆς Ἱερᾶς Μονῆς τῆς Θείας Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος, τήν ὁποίαν ἵδρυσεν ὁ ἐν Ἁγίοις Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, εὐχόμεθα νά ἐντρυφήσουν καί νά ὠφεληθοῦν εἰς τήν πνευματικήν ζωήν ἐκ τῆς καλλιεπείας τῶν λόγων, ἀποβλέποντες πάντοτε εἰς τόν ἀρχηγόν καί τελειωτήν τῆς πίστεως ἡμῶν καί παντός ἀγαθοῦ Κύριον καί Σωτῆρα καί Θεόν ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τήν ἄπειρον Σοφίαν τοῦ Θεοῦ, τήν διά τοῦ ἀνισχύρου θεϊκοῦ καλάμου «συντρίβουσαν ὡς σκεύη κεραμέως» τούς παντοίους σταυρωτάς τῶν ἀρετῶν καί τούς ἀνθρωπίνους διαλογισμούς καί σχεδιασμούς.

Ἡ Χάρις μετά τῆς ὑμετέρας φίλης καί περισπουδάστου Ἱερότητος καί μετά πάντων καί ἡ Ἀποστολική Πατριαρχική μας εὐλογία μαζί σας, ἀδελφοί καί τέκνα. Εὐλογημένα Χριστούγεννα!

Στην Κέρκυρα ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος

Πηγή: CorfuTime | 6.12.2014


Την Κέρκυρα θα επισκεφθεί από τις  10 έως τις 13 Δεκεμβρίου 2014 ο Οικουμενικός Πατριάρχης  Βαρθολομαίος. Θα είναι η πρώτη επίσκεψη Οικουμενικού Πατριάρχη εδώ μετά από 51 χρόνια (οπότε είχε επισκεφθεί το νησί μας ο Πατριάρχης Αθηναγόρας).

Με την αφορμή αυτή κοινή συνέντευξη τύπου έδωσαν το μεσημέρι ο Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων  Νεκτάριος, ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων Θεόδωρος Γαλιατσάτος, ο Δήμαρχος Κερκύρας Κώστας Νικολούζος και η πρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου, καθηγήτρια Αναστασία Σαλή – Παπασαλή.

Ο Μητροπολίτης

Για ιστορικής σημασίας επίσκεψη έκανε λόγο ο Σεβασμιότατος Νεκτάριος και αναφερόμενος στον Πατριάρχη τόνισε ότι πρόκειται για «προσωπικότητα παγκόσμιας εμβέλειας, τον χαρισματικό ηγέτη εκατομμυρίων Ορθοδόξων σε όλον τον κόσμο».

Ο Σεβασμιότατος προσέθεσε ότι με την επίσκεψη αυτή υλοποιείται παλαιότερη επιθυμία  του Πατριάρχη να επισκεφθεί την Κέρκυρα, ενώ – αναφερόμενος στη συνεργασία της Εκκλησίας με τους τοπικούς φορείς για την επιτυχία της επίσκεψης – εξέφρασε την επιθυμία να αποτελεί την απαρχή γενικότερης μεταξύ τους συνεργασίας επ’ ωφελεία του τόπου

Ο Περιφερειάρχης

«Πρόκειται για εξόχως σημαντικό γεγονός από θρησκευτική, πολιτισμική και πολιτική / εθνική άποψη» δήλωσε ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων Θεόδωρος Γαλιατσάτος. «Είναι μεγάλη τιμή για μας» προσέθεσε «και με μεγάλη προθυμία ανταποκριθήκαμε στην πρόσκληση του Σεβασμιοτάτου για τη φιλοξενία του Παναγιοτάτου. Η μεταξύ μας συνεργασία στο θέμα αυτό θα είναι μια καλή αρχή για τη συνεργασία των φορέων της αυτοδιοίκησης με τους φορείς της επιστήμης της τέχνης και την Εκκλησία, και η συνεργασία αυτή μόνο θετικά αποτελέσματα μπορεί να έχει».

Η Πρύτανης

Η Πρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου, Αναστασία Σαλή – Παπασαλή εξέφρασε, επίσης,  τη χαρά της για την επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη, ο οποίος θα αναγορευθεί επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου, ενώ θα είναι και ομιλητής στην τελετή αποφοίτησης των φοιτητών του Πανεπιστημίου.

«Σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη χρονική στιγμή» προσέθεσε «που τα πανεπιστήμιά μας αντιμετωπίζουν μεγάλη κρίση, με κινδύνους ακόμη και για την ύπαρξή τους (όπως στην περίπτωση του Ιονίου Πανεπιστημίου) η αναγόρευση του Παναγιοτάτου σε επίτιμο διδάκτορα ισχυροποιεί το Πανεπιστήμιό μας».

Ο Δήμαρχος

«Αποτελεί μεγάλη τιμή και χαρά για το Δήμο μας να φιλοξενεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη, σε αυτήν την ιστορικής σημασίας επίσκεψη» είπε ο Δήμαρχος Κώστας Νικολούζος.

«Ο Δήμος» προσέθεσε «ανταποκρινόμενος στην πρόκληση, θα τον αναγορεύσει σε επίτιμο δημότη και θα του απονείμει το ανώτατο μετάλλιο κερκυραϊκής αξιοσύνης.

Θα συνεργαστούμε όλοι αρμονικά» κατέληξε «για να εξελιχθεί η επίσκεψη με τον καλύτερο τρόπο».

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας ως Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών

[Πηγή: Επίσημος ιστότοπος Ι. Μητροπόλεως Κερκύρας και Παξών] 


Ο μακαριστός Πατριάρχης Αθηναγόρας υπήρξε απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής Χάλκης. Το 1910 χειροτονήθηκε διάκονος στο Καθολικό αυτής, και στη συνέχεια προσελήφθη διάκονος στην Μητρόπολη  Πελαγονίας - Μοναστηρίου. Το Μάρτιο του 1919 διορίστηκε διάκονος της Μητροπόλεως Αθηνών υπό του τότε Μητροπολίτου Αθηνών Μελετίου. Υπήρξε ιδιαίτερα δυναμικός άνθρωπος και ξεχώρισε για τον τρόπο με τον οποίο αντιμετώπιζε την διακονία του, όχι ως στείρα προσκόλληση σε ένα παραδοσιακό παρελθόν, αλλά ως μαρτυρία σύμφωνα με τις ανάγκες και τα προβλήματα του λαού και της εποχής του. Αν για κάτι ξεχώριζε ιδιαιτέρως, αυτό ήταν ο ο ηγετικός του χαρακτήρας, ο ενθουσιασμός, η ψυχή του. Υπήρξε από τους πρωτεργάτες της Παγκληρικής Ενώσεως, η οποία αγωνίστηκε για την αναβάθμιση του ιερού κλήρου, με κύριο όμως χαρακτηριστικό της προσπάθειας την συνεργασία με την Ιεραρχία της Εκκλησίας και την διαφύλαξη της ενότητας. Παρά τα οξύτατα πολιτικά πάθη του Εθνικού Διχασμού, αχρωμάτιστος κομματικά και αφατρίαστος, ο Αθηναγόρας παρέμενε πάντοτε ο σεμνός εργάτης της Εκκλησίας. Γι’ αυτό εκτιμήθηκε και αγαπήθηκε ιδιαίτερα.

Ως εκ τούτου, όταν το 1922 δημιουργήθηκε η ανάγκη εκλογής νέων αρχιερέων, στον κατάλογο των εκλογίμων ανεγράφη εκ των πρώτων ο αρχιδιάκονος Αθηναγόρας. Η εκλογή του τα μέσα Δεκεμβρίου του 1922 ως Μητροπολίτου Κερκύρας υπήρξε ομόθυμη και πανηγυρική. Και η χειροτονία του προσέλαβε τον χαρακτήρα τιμητικής εκδηλώσεως  προς τον αγωνιστή και ιδεολόγο αρχιδιάκονο του Μοναστηρίου, τον Μακεδονομάχο κληρικό, τον εργατικό, ακούραστο και αθόρυβο πρωτεργάτη της προσαρμογής του ιερού κλήρου στις ανάγκες της εποχής.

Απαντώντας στις προσφωνήσεις των εκπροσώπων της κερκυραϊκής κοινωνίας κατά την χειροτονία του, ο Αθηναγόρας αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Αξιωθείς να ανέλθω τον Μητροπολιτικόν θρόνον Κερκύρας, όν τόσοι προκάτοχοί μου ελάμπρυναν και εκλέισαν και να αναλάβω την ποιμαντορίαν του ευγενούς Κερκυραϊκού λαού, ούτινος η φιλοξενία, ο πολιτισμός και τόσα άλλα προτερήματα ανάγονται μέχρι της εποχής των Φαιάκων, αισθάνομαι εμαυτόν ευτυχή, αλλά και αποφασισμένον, όπως αφιερώσω τας δυνάμεις μου δια το καλόν του θεόθεν εμπιστευθέντος μοι ποιμνίου» .

Για όλα αυτά η Κέρκυρα τον δέχθηκε με ενθουσιασμό τον Φεβρουάριο του 1923 και τον αγάπησε αμέσως. Με την άφιξή του βρήκε πάνω από τρεις χιλιάδες πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής, που έφτασαν και εγκαταστάθηκαν στο νησί την περίοδο εκείνη. Η συμβολή και ρόλος του στην ανακούφιση και αποκατάστασή τους ήταν σημαντική. Μεταξύ άλλων συνέστησε με τον τότε δήμαρχο Κερκυραίων Μανιαρίζη Επιτροπή για τη συλλογή βοηθημάτων, η οποία βρήκε την ουσιαστική ανταπόκριση του Κερκυραϊκού λαού. Κατέστη ο καλός άγγελός τους.

Στις 31 Αυγούστου του ίδιου (1923), ο Μουσσολίνι, με αφορμή τη δολοφονία στην Κακαβιά του Ιταλού στρατηγού Tellini και τεσσάρων συνοδών του (επικεφαλής και μέλη επιτροπής χαράξεως των ελληνοαλβανικών συνόρων), βομβάρδισε και κατέλαβε την Κέρκυρα για ένα περίπου μήνα. Ο Αθηναγόρας εκδήλωσε και πάλι το μεγαλείο της ψυχής του όπως αρμόζει στον ελληνορθόδοξο Κλήρο μας. Δεν πτοήθηκε προ του όγκου των ξένων. Διαμαρτυρήθηκε για ό,τι θλιβερό συνέβαινε και πήρε πρωτοβουλίες ριψοκίνδυνες για τον ίδιο.

Ο τότε Πρωτοσύγκελλός του, Αρχιμ. Χρύσανθος Πολίτης, καταγράφει: Έδειξε τότε ο Μητροπολίτης Αθηναγόρας ανδρείαν και αυταπάρνησιν απαράμιλλον. Την ημέρα της αφίξεως, κατελθών εις την αποβάθραν του Αγίου Νικολάου των Λουτρών, κάτωθεν της Ιεράς Μητροπόλεως, ενώ οι οβίδες των πυροβόλων ερίπτοντο βροχηδόν εις τας επάλξεις του Παλαιού Φρουρίου, ο Γίγας όχι μόνον σωματικώς αλλά και πνευματικώς, ο επισβλητικός, ο ακούραστος και πεπληρωμένος Αγάπης και Φιλανθρωπίας Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών Αθηναγόρας, επεβιβάσθη λέμβου, ανήλθεν επί του πολεμικσού πλοίου του Ναυάρχου και διεμαρτυρήθη εντόνως δια την άδικον επίθεσιν αυτήν κατά αόπλων οικογενειών και δη προσφύγων, διαμενουσών εν τω Παλαιώ Φρουρίω (πρόσφυγες από την Μικρά Ασία). Μεθ’ ό κατελθών επεμελήθη της περιθάλψεως των ορφανών και λοιπών συγγενών των κατά τον βομβαρδισμόν εκείνων φονευθέντων.

Οι Ιταλοί εν τέλει αναγνώρισαν και αυτοί το θάρρος και την αυταπάρνησή του. Ολόκληρος ο πολιτισμένος κόσμος μιλούσε για τον ιεράρχη, για το σθένος του, την υπερηφάνεια του, την ανδρεία του, την ελληνική ψυχή και την βυζαντινή πατριαρχική παράδοση που έφερε.

Εκ των πρώτων μελημάτων του ως Μητροπολίτης ήταν η οργάνωση του Ιερού Κλήρου, προς το οποίο φερόταν ως αδελφός, με ευγένεια και καλοσύνη. Ίδρυσε στην πόλη και στα προάστια ενοριακά κέντρα και δημιούργησε εφημεριακές κατοικίες πλησίον των ιερών ναών για την καλύτερη εξυπηρέτηση των λειτουργικών και ποιμαντικών αναγκών των χριστιανών. Τόνιζε σε ιερατικές συνάξεις που πραγματοποιούσε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του Ιερού Κλήρου έναντι της Πολιτείας, της Εκκλησίας και του Ποιμνίου και απέβλεπε σ’ ένα Κλήρο με αξιοπρέπεια και παρρησία. 

Ακούραστος περιόδευε τις ενορίες της πόλεως και των χωρίων, ιερουργούσε, κήρυττε και καλλιεργούσε τα ελληνοχριστιανικά ιδεώδη τονίζοντας την ανάγκη να ζουν με τα πρότυπα αυτά οι οικογένειες και να ανατρέφουν με τις αρχές αυτές οι γονείς τα παιδιά τους. Συμβούλευε, εμψύχωνε και παρηγορούσε κάθε ένα που βρισκόταν σε θλίψη, σε ανάγκη ή σε ασθένεια, «έπασχε με τους πάσχοντες και έχαιρε με τους χαίροντες».

Ειδικότερα, μερίμνησε για την μόρφωση του Ι. Κλήρου με την ίδρυση στην Κέρκυρα Ιερατικής Σχολής με Ιεροδιδασκαλείο. Εκεί φοίτησαν πολλοί νέοι που έγιναν κληρικοί και δάσκαλοι. Δυστυχώς όμως έκλεισε λίγο καιρό μετά την αναχώρησή του για την Αμερική.

Μία μαρτυρία ένος εκ των τότε Ιεροσπουδαστών, του μετέπειτα Θεολόγου και Γυμνασιάρχου Κων/νου Φαγογένη, μας ζωντανεύει την παρουσία του: Ως ιεροσπουδαστής μετέβαινον τακτικά εις τα Γραφεία της Ι. Μητροπόλεως μετ’ άλλων συμμαθητών μου και ελάμβανον μέρος εις την διεκπεραίωσιν και αποστολήν του παρά της Ιεράς Μητροπόλεως εκδιδομένου λαμπρού περιοδικού «Άγιος Σπυρίδων». Παρευρίσκετο μεθ’ ημών και ο Αθηναγόρας εκεί. Μου έκαμεν εντύπωσις η γλυκύτης του, η απλότης του, το τετριμμένον ράσον του, το λιτόν φαγητόν του…

Όπου επήγαινεν, εις την πόλιν ή τα χωριά, εγίνετο συναγερμός. Και, όταν ανεχώρει εκ Κερκύρας, το 1930, σύσσωμος Κλήρος και λαός, τον προέπεμψε εις την αποβάθραν. Καθημερινώς κατόπιν οι Κερκυραίοι κατέκλυζον τα Γραφεία της Ιεράς Μητροπόλεως, δια να ζητήσουν την διεύθυνσίν του…
Προχωρημένη για την εποχή του ήταν η πρωτοβουλία που πήρε να εκδόσει Εκκλησιαστικό Περιοδικό, με τίτλο: «ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ». Εκδόθηκε με δαπάνες της Ιεράς Μητροπόλεως και είχε επιστημονικό και θρησκευτικό περιεχόμενο. Κυκλοφόρησε  το 1928 για δύο περίπου έτη και έπαυσε την κυκλοφορία του μετά την αναχώρησή του. 

Έμπρακτα, μεταξύ άλλων, εκδήλωσε τον άγρυπνο ενδιαφέρον του για την φιλανθρωπία, με την ενεργοποίηση μιας παλιάς Εταιρίας, η οποία έφερε τον τίτλο: «Φιλελεήμων Εταιρία Άγιος Σπυρίδων». Της εταιρείας αυτής προήδρευε ο εκάστοτε Μητροπολίτης. Την εποχή που ήρθε στην Κέρκυρα ο Αθηναγόρας είχαν εκλείψει τα μέλη της. Την Εταιρία αυτή ενεργοποίησε με τον διορισμό νέων μελών και την χρησιμοποίησε ως Κεντρικό Φιλόπτωχο Ταμείο της Ιεράς Μητροπόλεως, με παραρτήματα τα ενοριακά Φιλόπτωχα ταμεία.

Προκειμένου να δώσει την ευκαιρία και σε νέους της περιφέρειας να σπουδάσουν στην Μέση Εκπαίδευση, μάλιστα σε οικονομικά αδυνάτους, ή ακόμη και από άλλα μέρη της Ελλάδος, ακόμη και από τη γειτονική Βόρειο Ήπειρο, μερίμνησε για την ίδρυση Οικοτροφείου στην πόλη της Κέρκυρας, με την επωνυμία «Κερκυραϊκή Σχολή». Εκεί εκτός από τροφή, στέγη και μέριμνα παρείχε στους σπουδαστές και φροντιστηριακή υποστήριξη. Η Σχολή αυτή κατέβαλε κάθε προσπάθεια προκειμένου οι οικότροφοι να γίνουν ηθικές προσωπικότητες με ακμαίο θρησκευτικό και εθνικό φρόνημα. Στην Διοικητική Επιτροπή της Σχολής ήταν ο Μητροπολίτης, ο Νομάρχης, ο Δήμαρχος και τρία άλλα πρόσωπα που εκλέγονταν απ’ αυτούς.  

Σημαντική ήταν η αγωνία του για την τύχη του Ιερού Προσκυνήματος του Αγίου και θαυματουργού Σπυρίδωνος, όπου ανήκε έως τότε ολοκληρωτικά στην κυριότητα της Οικογένειας Βούλγαρη.  Με έρευνα και κινήσεις υπεύθυνες εντόπισε στο Αρχείο Θρησκείας το θέσπισμα της Ιονίου Γερουσίας του 1812, το οποίο έθεσε σε εφαρμογή. Με βάση αυτό, το 1925 συνέστησε Διοικητική Επιτροπή του Ιερού Ναού του Αγίου και Θαυματουργού Σπυρίδωνος αποτελουμένη εκ του Εφημερίου και τριών λαϊκών επιτρόπων εκ των προκρίτων της νήσου. Η ενέργειά του αυτή έτυχε συγχαρητηρίων και ευαρεσκειών από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος και από άλλες Ορθόδοξες Εκκλησίες. Ήταν η απαρχή της αλλαγής του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του Ι. Ναού του Αγίου Σπυρίδωνος. Ολοκληρώθηκε 42 χρόνια μετά. Το έτος 1967, ο Ιερός Ναός του Αγίου και Θαυματουργού Σπυρίδωνος, περιήλθε οριστικά στην Ιερά Μητρόπολη Κερκύρας, ως αυθυπόστατο Ν.Π.Δ.Δ. με την μορφή Ιερού Προσκυνήματος.

Τον τελευταίο χρόνο παραμονής του στην Κέρκυρα, στις 22 Μαΐου 1930, ως ευαίσθητος ηπειρώτης, εκπλήρωσε μία μεγάλη επιθυμία του λαού της Πάργας, της οποίας πρωτοστατούσε ο αείμνηστος Μητροπολίτης Παραμυθίας, Φιλιατών, Γηρομερίου και Πάργας Αθηναγόρας Ελευθερίου. Σε μία λαμπρή τελετή, παρουσία υψηλών αντιπροσώπων των πολιτικών και στρατιωτικών αρχών του Ελληνικού Κράτους παραδόθηκαν τα ιερά κειμήλια της Πάργας, τα οποία φυλάσσονταν στην Κέρκυρα από την αποφράδα ημέρα του εκπατρισμού των Παργίων, την Μ. Παρασκευή της 15ης Απριλίου του 1819, όπου περιήλθε στην κυριαρχία του Αλή πασά και οι περισσότεροι Παργινοί κατέφυγαν στην Κέρκυρα.

Ένα μικρό απόσπασμα από τον ιστορική ομιλία του Μητροπολίτη Κερκύρας Αθηναγόρα αποτυπώνει την μεγαλειώδη αυτή κίνηση, αλλά παράλληλα καταδεικνύει και το μέγεθος της προσωπικότητος του Μ. Πατριάρχου μας: Κατασυγκινημένος μεταξύ άλλων ανέφερε: «Καὶ ἰδού, ὅσα ἡ Κέρκυρα ἐφύλαξε στοργικῶς ἐπὶ ἔτη ἕνδεκα καὶ ἑκατόν, (ὡς ἐθνική κιβωτός) Σᾶς τὰ ἀποδίδει, Σεβασμιώτατε Δέσποτα καὶ Σεῖς ἀγαπητοί τῆς Πάργας Ἀδελφοί, μὲ χαρὰν καὶ ὑπερηφάνειαν σεμνὴν […]. Δεχθῆτέ τα ὕστερον ἀπὸ ἕνα θερμόν μας ἀσπασμὸν καὶ εὐλαβῆ προσκύνησιν καὶ ἀφίνετε νὰ διαλαλοῦν, ὅτι, ἂν ἔπεσεν ἡ αὐλαία μίας σκηνῆς, τὸ δράμα τῆς ἱστορίας μας δὲν ἔληξεν ἀκόμη καὶ νὰ μᾶς βεβαιοῦν, ὅτι, ἂν τώρα ἐπιστρέφουν τὰ ἱερὰ κειμήλια τῆς Πάργας, αὔριο θὰ ἀποτελειωθῇ ἡ σταματημένη λειτουργία εἰς τὴν Μεγάλην τοῦ Γένους Ἐκκλησίαν».

Αλλά και ως μέλος της Ιεραρχίας της Ελλάδος ο Αθηναγόρας υπήρξε πάντοτε, παρά την νεότητά του, είδος πολυτίμου Νέστορος της Εκκλησίας. Μετριοπαθής, συμβιβαστικός, εναντίον πάσης ακρότητος, επανειλημμένως συμβίβασε διαφορές ως μεσολαβητής, ο οποίος παρά το νεαρόν της ηλικίας του ακουγόταν με πολύ σεβασμό και εισακουγόταν. Μελετηρός, παρακολουθούσε όλα τα ζητήματα, διακρίθηκε για τις γνώσεις του και τις θέσεις του σε συνέδρια όπως τον Ιούλιο του 1930 στο συνέδριο του Λάμπεθ, όπου εκπροσώπησε την Εκκλησία της Ελλάδος επάξια. Ο ρόλος και η φήμη του ξεπέρασαν τα τοπικά όρια. Το Οικουμ. Πατριαρχείο, γνωρίζοντας τον χαρακτήρα, το ήθος και την ικανότητα του Μητροπολίτη Κερκύρας, επέβλεψε προς αυτόν ως τον μόνον ενδεδειγμένο για να συμβιβάσει τους διηρημένους του παροικιακού ελληνισμού, να εξαλείψει την διαίρεση που επέφερε ο Εθνικός Διχασμός,  να ενώσει τους ορθοδόξους και να αποκαταστήσει το διασαλευθέν εκ της διαιρέσεως εκκλησιαστικό και εθνικό γόητρο της ελληνικής ορθοδόξου Εκκλησίας της Αμερικής.

Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου την 12η Αυγούστου του 1930 εξέλεξε Αυτόν παμψηφεί Αρχιεπίσκοπον Αμερικής. Στις αρχές Σεπτεμβρίου ανεχώρησε από την Κέρκυρα για το νέο του προορισμό συνοδευόμενος από τις ολόθερμες ευχές και την αγάπη του Κερκυραϊκού λαού, που αφενός χαιρόταν για την προαγωγή του αλλά αφετέρου λυπόταν για τον αποχωρισμό.

Στη νέα αυτή πορεία οι προσδοκίες όλων όχι μόνον επαληθεύτηκαν αλλά ξεπεράστηκαν. Έμελλε ο Μακεδονομάχος Αρχιδιάκονος του Μοναστηρίου, ο Αρχιδιάκονος της Μητροπόλεως Αθηνών, ο Μητροπολίτης Κερκύρας και Παξών, ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής να γίνει ο Πρωθιεράρχης της Οικουμένης, Αρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως Νέας Ρώμης και Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας ο Α΄.

Εκ των ολίγων αυτών, μπορούμε να διακρίνουμε ότι πτυχές του μετέπειτα μεγάλου έργου του στο Πατριαρχείο έχουν ως βάση του την εκκλησιαστική του προσπάθεια στην Κέρκυρα. Ας μην ξεχνούμε ότι η σκέψη και το όραμα του ανθρώπου εξελίσσονται μέσα από την προσφορά και την διακονία, την δοκιμή και την δοκιμασία. Ο μακαριστός Πατριάρχης Αθηναγόρας, ένας αληθινός οραματιστής, ο οποίος είχε την τόλμη να προχωρήσει σε μεγάλα ανοίγματα για να αναδειχθεί η οικουμενική διάσταση της Ορθοδόξου Εκκλησίας, χωρίς να υπολογίσει πολλές φορές αντιρρήσεις και αντιδράσεις, υπήρξε ένας άνθρωπος γεμάτος ζωή. Ακόμη κι αν κανείς κρατά επιφυλάξεις, δεν μπορεί παρά να αναγνωρίσει ότι ένας τέτοιος άνθρωπος γράφει την δική του ιστορία, τόσο στον εκκλησιαστικό χώρο όσο και ευρύτερα. Και ο μακαριστός Πατριάρχης δεν θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητος κατά άνθρωπον. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι και ο Θεός θα δικαιώσει το έργο του και η ψυχή του θα αναπαύεται εν τοις κόλποις Αβραάμ. Γιατί η μέριμνά του για την Ορθοδοξία ήταν το κριτήριο της ζωής και της δράσης του.


Ο αείμνηστος Οικουμενικός Πατριάρχης Αθηναγόρας κατά την επίσημη επίσκεψή του στην Κέρκυρα τον Ιούλιο του 1963. Βρίσκεται εντός του Δημαρχείου San Giacomo, όπου είχε τιμηθεί από την τότε Δημοτική Αρχή. Το San Giacomo σήμερα τελεί υπό κατάληψη...
 [Ευχαριστούμε τον φίλο Κωνσταντίνο Θύμη, Γραμματέα της Μητροπόλεως Κ.Π. και Δ.Ν.]