e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Δευτέρα 17 Αυγούστου 2015

34η Παναγία της Ζακύνθου


"Η Κυρία η Αναφωνήτρια η εν τη νήσω Ζακύνθου" βρίσκεται αποτυπωμένη σε χειρόγραφο κώδικα του Μητροπολίτου Σεβαστείας Ιωσήφ του Δόξα, ιστορημένη το αχοβ΄. Εκτίθεται στο Εκκλησιαστικό Μουσείο της Μονής Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου εν Ζακύνθω.

Περί του Ιεράρχου Ιωσήφ Δόξα αναδημοσιεύουμε εδώ το σχετικό λήμμα από το βιβλίο του π. Παναγιώτη Καποδίστρια, Ζακυνθινοί Επίσκοποι στον Κόσμο, εκδ. Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, 2004, σ. 114 εξ.

ΙΩΣΗΦ ΔΟΞΑΣ
(τέλη 17ου-ἀρχές 18ου αἰώνα)
Μητροπολίτης Σεβαστείας
καί Ἔξαρχος πάσης Ἀρμενίας

          Ὁ Ἰωσήφ Δόξας, γιός τοῦ Σίμου καί τῆς Κιάρας Σκυλίτση, γεννήθηκε στή Ζάκυνθο. Ἐκεῖ ἔλαβε τή βασική μόρφωση. Μόλις ἱερώθηκε ἔφυγε στό ἐξωτερικό, ὅπου ἀξιώθηκε νά προβιβασθεῖ σέ Μητροπολίτη Σεβαστείας, ἀποκτώντας καί τόν τίτλο τοῦ Ἐξάρχου πάσης Ἀρμενίας. Ἀργότερα συναντᾶται ἐπί ὀκτώ χρόνια στήν ὑπηρεσία τοῦ Βενετικοῦ Στόλου στήν Κρήτη καί στά νησιά τοῦ Αἰγαίου Πελάγους.
          Τό 1643, ὡς Ἱερομόναχος ἀκόμη, ἐξελέγη ἀπό τούς Μοναχούς Ἡγούμενος τοῦ Κοινοβίου τῆς Κυρίας τῶν Ἀγγέλων ἤ Παναγίας τοῦ Λαμπέτη ἤ Ἀκαθίστου στό Ἀργάσι. "Εἰς τάς 15 Μαρτίου 1643 (...) ἐμάζευσε τούς καλογήρους καί ἀνασταίνει καί εὐπρεπίζει τό αὐτό μοναστήρι, μέ μεγάλον πόθον καί κόπον καί ἔξοδα δικά του. Οἱ δέ καλόγηροι βλέποντες τήν καλήν ἀνάστασιν τῆς μονῆς ἐκλέγουν διά ἡγούμενόν των ἕως ζωῆς του τόν ἱερομ. Δόξαν τῇ 7 Ἰουνίου 1643" (Συμβολαιογράφος Ν. Σκουλογένης).
          Ὡς ἀνταμοιβή γιά τήν ὅλη αὐτή προσφορά του ὁ Προβλεπτής Κεφαλληνίας Χριστ. Γαβριέλ τοῦ παραχώρησε ἰσόβια, μέ τήν ἀπό 26ης Ὀκτωβρίου 1664 διαταγή του, τήν περιουσία καί τό Ναό τῆς Θεοτόκου τῶν Σισσίων στήν Κεφαλονιά ὑπό τόν ὅρο νά ἔχει ἕναν ὀρθόδοξο κι ἕνα ρωμαιοκαθολικό ἱερέα. Ὁ Κατραμῆς ἀναφέρει, δημοσιεύοντας μάλιστα τό ἀπό 27ης Σεπτεμβρίου 1669 σχετικό διάταγμα τοῦ Προβλεπτῆ τῶν Τριῶν Νησιῶν Pietro Valiero, ὅτι ἀργότερα παραχωρήθηκε ἀπό τή Βενετική Κυβέρνηση στόν Ἰωσήφ ἡ ζακυνθινή ἱστορική Μονή τῆς Ἀναφωνήτρας, τήν ὁποίαν ἐκεῖνο τόν καιρό κατεῖχαν οἱ Μοναχοί τῆς παρακείμενης Μονῆς τοῦ Ἁγίου Γεωργίου στά Γκρεμνά. Ἐκεῖ μόνασε, κατέχοντας φήμη σοφοῦ καί ἐνάρετου Ἱεράρχη.
          Τό 1695 ἐξέδωκε τό πόνημά του "Κατήχησις ἱερά πρός τούς μέλλοντας ἀναβῆναι εἰς τόν τῆς Ἱερωσύνης βαθμόν", τυπωμένο στή Βενετία παρά Νικολάῳ τῷ Σάρῳ.
          Ἀπεβίωσε στίς ἀρχές τοῦ 18ου αἰώνα στήν Ἀναφωνήτρια τῆς Ζακύνθου. Ὁ Κατραμῆς σημειώνει, ὅτι στό ὀρεινό αὐτό Μοναστήρι "μέχρι τινός ἐδεικνύοντο τά ἀρχιερατικά αὐτοῦ ἄμφια. Ἐκ τούτων νῦν ὑπάρχουσι μόνον ἕν ζεῦγος ὑπομάνικα καί δύο ἐπιγονάτια ἀρίστης κατασκευῆς· τό μέν ἔχον διά κεντήματος τόν Ἱ. Χριστόν μετά τῶν δώδεκα Ἀποστόλων, τό δέ ὡσαύτως τόν Σωτῆρα καί τά λέξεις «Ἰωσήφ Μητροπολίτης»". Τόν κληρονόμησε πάντως ἡ Οἰκογένεια Μπελεφάντη καί στίς 18 Μαρτίου τοῦ 1706 ὁ Παρθένιος Σκοῦφος, Ζακύνθιος πολυμαθής διδάσκαλος καί ἱεροκήρυκας, ἔκανε καταγραφή τῶν πολύτιμων βιβλίων του.
          
Πηγές:
·         Ἀ ρ χ ι ε π ι σ κ ό π ο υ   Ζ α κ ύ ν θ ο υ   Ν ι κ ο λ ά ο υ   Κ α τ ρ α μ ῆ,   Φιλολογικά Ἀνάλεκτα Ζακύνθου, Ἐκδ. Ἐκ τοῦ Τυπογραφείου ἡ "Αὐγή" Ν. Κοντόγιωργα, Ἐν Ζακύνθῳ 1880, σ. 326.
·         Λ ε ω ν ί δ α   Χ.   Ζ ώ η,   Λεξικόν Ἱστορικόν καί Λαογραφικόν Ζακύνθου, Ἐκ τοῦ Ἐθνικοῦ Τυπογραφείου, Ἀθῆναι 1963, τ. 1, 169.
·         Ν τ ί ν ο υ   Κ ο ν ό μ ο υ,   Ἐκκλησίες καί Μοναστήρια στή Ζάκυνθο, Ἀθήνα 1967, σ. 77.
·         (Ἀ ν ω ν ύ μ ο υ),   [σχετικό λῆμμα], "Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα", Ἀθήνα 1996, τ. 31, 91.