Πώς από τα δοξαστικά «Ωσαννά» φθάσαμε στα εγκληματικά «Άρον, άρον, σταύρωσον αυτόν»

ΟΜΙΛΙΑ ΣΕΒ. ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΖΑΚΥΝΘΟΥ κ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Δ΄

κατά την Μεγαλοβδομαδιάτικη Ε9 εκδήλωση του Μορφωτικού Κέντρου Λόγου «Αληθώς»

Σεβασμιώτατε Γέροντα Άγιε Δωδώνης, Κύριε Πρόεδρε, Αγαπητοί Πατέρες, Κυρίες και Κύριοι,

Το ανθρώπινο γένος στάθηκε εξ αρχής αγνώμον προς τον Δημιουργό του. Η παράβαση της εντολής του Θεού από τον Αδάμ και την Εύα, η συνακόλουθη έξοδός τους από τον Παράδεισο και η μετάβαση από την αιώνια χαρά και αφθαρσία στην οδύνη της φθοράς και τον θάνατο δεν είχε ως αιτίες μόνον την υπερηφάνεια και την περιέργεια των πρωτοπλάστων να γευθούν τον απαγορευμένο καρπό, αλλά ήταν καρπός και της ελλείψεως ευγνωμοσύνης προς τον Κύριο και Θεό του Παντός για όλα όσα μέχρι τότε είχε χαρίσει σε αυτούς.

Και ήλθε το πλήρωμα του χρόνου, που με τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου αυγή μυστικής ημέρας χάραξε απάνω στη γη και «ράβδος ἐκ τῆς ρίζας Ἰεσσαί καί ἄνθος ἐξ αὐτῆς, ἐκ τῆς παρθένου ἀνεβλάστησεν», Χριστός ο Θεός ημών. Ο βασιλεύς του Σύμπαντος κόσμου δεν ήταν ενδεδυμένος βασιλικά ενδύματα, αλλά περιβεβλημένος την αγάπη, την ταπείνωση, την καθαρότητα, την νηστεία, την ευθύτητα, την απλότητα, την ηρεμία, την ησυχία, την ακακία, την πραότητα, την ευσπλαχνία, την αλήθεια, την απόλυτη πνευματική ελευθερία. Το θεϊκό βλέμμα Του ακτινογραφούσε και διαγίγνωσκε και τις πλέον απόκρυφες σκέψεις. Ο λόγος του άρτος ζωής, που χόρταινε την πνευματική πείνα. Η διδασκαλία του σιγανή βροχή, που εισχωρούσε, δρόσιζε και ξεδιψούσε τα τρίσβαθα της ψυχής. Η θεραπευτική δύναμή Του ακατάλυτη.

Γύρω από αυτόν  ο κόσμος συγκεντρωνόταν σαν το μελίσσι να ακούσει την διδασκαλία Του, να βιώσει την θεραπεία Του, να δει την θαυματουργία Του. Ο απλός λαός αναφωνούσε ότι ουδείς μέχρι τότε είχε εμφανιστεί με την δύναμη του Ιησού. Εκείνος όμως δεν συγκινείται από αναφωνήσεις και συναισθήματα ενθουσιασμού. Είχε έλθει για συγκεκριμένη αποστολή στον κόσμο, την οποία έπρεπε να εκπληρώσει στο ακέραιο. Γνώριζε πολύ καλά ότι οι εκδηλώσεις λατρείας μεγάλου μέρους του λαού προς το πρόσωπό του ήταν αυθόρμητες, αλλά δεν είχαν ρίζες βαθιές.

Γι’ αυτό με πολύ παράπονο και βαθειά λύπη ο Κύριος επανειλημμένως κοιτά την συναναστροφή μετά των ανθρώπων είχε σκιαγραφήσει, επισημάνει και καταδείξει αυτήν την διαχρονικώς επιφανειακή συμπεριφορά μεγάλου μέρους του λαού: μεταφορικώς κατά την παραβολή του Σπορέως άλλο έπεσε εις την οδό, άλλο στην πέτρα και άλλο ανάμεσα στα αγκάθια. Με ρητορική ερώτηση μετά την θεραπεία των δέκα λεπρών «οὐχί οἱ δέκα ἐκαθαρίσθησαν; Οι δέ ἐννέα ποῦ;». Αλλά και με ευθύ λόγο προς τον λαό, τόσο μετά τον χορτασμό των πεντακισχιλίων ανδρών δια του πολλαπλασιασμού των πέντε άρτων και των δυο ιχθύων. «Αλήθεια σας λέω, με αναζητείτε όχι επειδή είδατε σημεία, αλλά επειδή χορτάσατε», όσο και σε άλλες στιγμές του θείου κηρύγματος: «αυτός ο λαός μόνο στα λόγια με τιμά, αλλά η καρδιά του είναι μακριά από εμένα».

Έτσι, λοιπόν, ο λαός εκείνος κατά την εποχή του Χριστού μπορούσε σε στιγμές εξάρσεως του θρησκευτικού συναισθήματος να φανεί παντοδύναμος και να ανακόψει κάθε ενάντια κίνηση και επιβολή κατά του Χριστού. Σε στιγμές όμως αδυναμίας, ο ίδιος ο λαός θα τον εγκατέλειπε, όπως είχε άλλωστε προφητευτεί: «πατάξω τον ποιμένα και διασκορπισθήσονται τά πρόβατα». Από την άλλη πλευρά, οι κοσμικοί, νομικοί και εκκλησιαστικοί άρχοντες δεν μπορούσαν να χωρέσουν στον νου τους, ότι το βασίλειο του Χριστού δεν ήταν εκ του κόσμου τούτου. Ο Ηρώδης θεώρησε ότι απειλείται η βασιλική εξουσία του από την γέννηση του Χριστού και διέταξε να θανατωθούν δεκατέσσερις χιλιάδες αθώα νήπια για την διαφύλαξη του θρόνου του.

Οι νομικοί, οι γραμματείς, οι φαρισαίοι και οι λοιποί εξέχοντες του ιουδαϊκού λαού αργότερα, πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, δεν ήθελαν να χωρέσουν στον νου τους την θεϊκή προέλευση, διδασκαλία και αποστολή του Χριστού. Το κοσμικό φρόνημα τους είχε σχηματοποιήσει τον Χριστό ως είδωλο παντοδύναμου εξουσιαστή με τιμές και δόξα, που θα ελευθέρωνε τον Ισραήλ από τον ζυγό των Ρωμαίων και δεν τους επέτρεπε να δεχθούν ως Μεσσία τον ταπεινό και πράο Υιό της Παρθένου, που απευθυνόταν στις καρδιές των ανθρώπων. Η καρδιά τους είχε σκληρυνθεί από την κοσμική δόξα, την πρωτοκαθεδρία και την υποκρισία. Σανίδα κοσμικής σωτηρίας και επιβιώσεώς τους ήταν μόνο το γράμμα του νόμου, το οποίο προέβαλαν και τηρούσαν στο έπακρον, για να διϋλίζουν τον κώνωπα, να καταπίνουν την κάμηλο και να καλύπτουν πίσω από αυτό την εσωτερική του κενότητα. Ήταν ανυπόφορο για τα άνομα έργα τους το ελεγκτικό φως του Θείου Λόγου!

Ήταν, λοιπόν, αναπόφευκτο επακόλουθο, όπως είχε γραφεί «ὁ ζῆλος τοῦ οἴκου σου κατέφαγέ με». Η κακία, το μίσος και ο φθόνος των ελεγχόμενων προεστώτων εναντίον της αγαθότητας, της καλοσύνης και της ακακίας του ταπεινού και καλού ποιμένος. Τα θαύματά του πλέον ερεθίζουν. Η Ανάσταση του Λαζάρου είναι θάνατος για εκείνους.

Μεγάλη υποδοχή προετοιμάζει ο λαός στον Χριστό κατά την είσοδο στα Ιεροσόλυμα. Όμως η απόφαση έχει ήδη ληφθεί: «συμφέρει ἕνα ἄνθρωπον ἀποθανεῖν ὑπέρ τοῦ λαοῦ». Και η αντίδραση του λαού; Μα δεν θα συλληφθεί ημέρα, αλλά νύχτα, τότε που γίνονται τα έργα του σκότους και η δίκη τυπική και σύντομη διαδικασία μέσα στο πλαίσιο της προδοσίας, της εμπάθειας και της συκοφαντίας από τους κατέχοντες την εξουσία, τους υπηρέτες τους και τον από αυτούς συγκεντρωθέντα και σε αυτούς αρεστό παρατρεχάμενο όχλο. «Ἄρον, ἄρον, σταύρωσον Αὐτόν».

 Μέχρι να ξημερώσει θα έχει ληφθεί η απόφαση, η κοσμική δικαστική εξουσία θα νίψει τας χείρας της και ο πολύς λαός θα βρεθεί προ τετελεσμένων. Είναι, άλλωστε, γνωστόν ότι ο λαός εύκολα εξυψώνει και εξυμνεί, αλλά και εύκολα διστάζει, φοβάται, οπισθοχωρεί και λησμονεί μπροστά στην δυσκολία και νιώθει υπερβολικά αδύναμος απέναντι στην εξουσία. Και πράγματι, την ημέρα της Σταυρώσεως αυτοί που τον σταύρωσαν, θεωρούσαν ότι έπρατταν έργο θεάρεστο. Καμία οργανωμένη ή μεμονωμένη αντίδραση ή φωνή διαμαρτυρίας για εκείνον από τον λαό που τόσο σαγηνεύτηκε από την διδασκαλία του και τόσο ευεργετήθηκε από τα θαύματά Του.

Ο ιερός Υμνωδός απαγγέλλει σε αντίφωνο του Όρθρου της Μεγάλης Πέμπτης: «Λαός μου, τί ἐποίησά σοι ἤ τι σοι παρηνώχλησα; Τους τυφλούς σου φώτισα, τους λεπρούς σου ἐκαθάρισα, ἄνδρα ὄντα ἐπί κλίνης ἠνωρθωσάμην, λαός μου τι ἐποίησά σοι καί τι μοι ἀνταπέδωκας; Ἀντί τοῦ μάννα χολήν, ἀντί τοῦ ὕδατος ὄξος, ἀντί τοῦ ἀγαπᾶν με σταυρῷ με προσηλώσατε» και πάλι, σε άλλο στιχηρό προσόμοιο, λέγει:  «Σφαγήν Σου την ἄδικον, Χριστέ, ἡ Παρθένος βλέπουσα, ὀδυρομένη ἐβόα σοι∙ τέκνον γλυκύτατον, πῶς ἀδίκως, θνήσκεις; Πῶς τῷ ξύλῶ κρέμασαι, ὁ πᾶσαν γῆν κρεμάσας τοῖς ὕδασιν, μή λίπῃς μόνην με».

Αγαπητοί μου,

ο Εσταυρωμένος Υιός και Λόγος του Θεού Πατρός γνώριζε εν Αγίω Πνεύματι ότι η αγνωμοσύνη εξεδίωξε τον άνθρωπο από τον Παράδεισο. Εξίσου προεγνώριζε ότι η ίδια αγνωμοσύνη θα οδηγούσε πάλι τον άνθρωπο στον Παράδεισο μέσα από τον δικό του Σταυρικό θάνατο. Και όμως το δέχτηκε. Και ερωτώμεθα: έχουμε ποτέ σκεφθεί, εάν ο Χριστός ζούσε στις ημέρες μας, πώς εμείς θα του φερόμαστε; Ένα είναι βέβαιο πάντως, ότι κι εμείς κάθε ημέρα τον πληγώνουμε με τις πράξεις μας. Εκουσίως συσταυρούται σε κάθε μας πτώση και εν αγαλλιάσει συνεγείρεται μαζί μας σε κάθε μας πνευματική ανάσταση. Χαίρεται, όμως, να μας ακούει να του λέμε: «χθες συνεθαπτόμην Σοι Χριστέ, συνεγείρομαι σήμερον Αναστάντι Σοι» και να επιδιώκομε να κοινωνούμε το Άγιο Σώμα και το Τίμιο Αίμα μες από την αναίμακτη θυσία που επιτελείται στη Θεία Λειτουργία κατά τις Κυριακές και τις άλλες ημέρες του έτους!