Δεν κατακρίνω τους επισκόπους που δεν υπέγραψαν, αλλά...

Σχολιάζει ο Σεβ. Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ κ. Νεκτάριος 

Διάβασα με ενδιαφέρον τα κείμενα δύο αδελφών επισκόπων, οι οποίοι δηλώνουν ότι δεν υπέγραψαν το τελικό κείμενο περί της σχέσεως της Ορθοδόξου Εκκλησίας με τον λοιπό χριστιανικό κόσμο και προβάλλουν θεολογικούς λόγους.

Ο κάθε ένας από τους δύο έχει το δικό του ύφος γραφής και προβάλλει τα δικά του επιχειρήματα. Διάβασα τα κείμενα για δεύτερη φορά με μεγαλύτερη προσοχή. Ας με συγχωρήσουν οι άγιοι αδελφοί αλλά προσωπικά πίσω από την παράθεση διαφόρων θεολογικών επιχειρημάτων βλέπω άλλους λόγους.

Το κείμενο της Μεγάλης Συνόδου παρά τις ατέλειές του, δεν περιέχει δογματικά λάθη. Σαφώς αναφέρεται στο τι πιστεύει η ορθόδοξη Εκκλησία για τον εαυτό της και πώς προσδιορίζει την εκκλησιαστικότητά της. Σαφώς αναφέρεται στην προβληματική και ελλειμματική εκκλησιαστικότητα των ετεροδόξων. Η χρήση του όρου «εκκλησία» που χρησιμοποιείται για κάποιες χριστιανικές ομολογίες γιατί μας προβληματίζει τόσο πολύ; Η Ορθόδοξη Εκκλησία τον χρησιμοποιεί μετά το σχίσμα για τους Ρωμαιοκαθολικούς και γνωρίζει πολύ καλά τι εννοεί και τι θέλει να σημάνει με αυτόν τον όρο.

Ποιος προσδιορίζει ποια λέξη είναι ακριβής για να εκφράσει την δογματική εμπειρία της Εκκλησίας; Οι Πατέρες θεολογούσαν για να λύσουν πρακτικά ποιμαντικά προβλήματα κι όχι για να προβάλουν την επιστημονική τους κατάρτιση. Οι Πατέρες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου χρησιμοποίησαν τον όρο «Πρόσωπο», ο οποίος προερχόταν από τον αιρετικό Σαβέλλιο. Υπήρξαν αντιδράσεις αργότερα από κάποιους που δεν κατανοούσαν την νέα νοηματοδότηση του όρου. Επίσης κι ένα συνοδικό κείμενο διατυπωμένο με κάθε ακρίβεια δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να πείσει τους υπερ άγαν ζηλωτές ή τους αντιφρονούντες. Ο όρος της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου έγινε φύλλο και φτερό από τους Αντιχαλκηδόνιους, οι οποίοι κόλλησαν σε λέξεις-όρους...

Δεν κατακρίνω τους δύο επισκόπους που δεν υπέγραψαν. Αλλά ας μην προσπαθούν να μας πείσουν για τους δήθεν θεολογικούς λόγους.

Από κάτι τέτοιους «θεολογικούς λόγους» έχει καεί η Εκκλησία. Το λέω πολλές φορές ως παράδειγμα. Ο Άρειος νομίζετε ότι ήταν τόσο στενόμυαλος ή τόσο πωρωμένος ώστε να μην καταλαβαίνει πως είχε λάθος; Όχι, βέβαια. Σας βεβαιώνω ότι ήταν ευφυέστερος και από τον Αθανάσιο και από άλλους Ορθοδόξους θεολόγους της εποχής του. Το πρόβλημά του ήταν ότι επί δύο συνεχόμενες φορές απέτυχε να εκλεγεί Πατριάρχης Αλεξανδρείας. Ο πληγωμένος εγωισμός, ο οποίος καλυπτόταν από την λιπαρή κοσμική και εκκλησιαστική μόρφωση και την ασυναγώνιστη ρητορική και προσωπική γοητεία, ταρακούνησε επί αιώνες την Εκκλησία και οδήγησε χιλιάδες ψυχές στην απώλεια.

Τέλος, μια απορία: αυτό το «επέχω» σε συνοδικές συνεδριάσεις, πώς κατοχυρώνεται θεολογικά; Για θυμίστε μου: ο Κύριος είπε να λέμε «ναι, ναι», ή «ου, ου», ή «επέχω, επέχω»;