Ομιλία Οικουμενικού Πατριάρχου για το βιβλίο Συριανόγλου "Μια Αγάπη, Δύο Θεοί"

Ὁμιλία 

τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου

κατὰ τὴν Παρουσίασιν τοῦ Βιβλίου τοῦ κ. Παρασκευᾶ Συριάνογλου 

«ΜΙΑ ΑΓΑΠΗ ΔΥΟ ΘΕΟΙ» 

εἰς τὴν Αἴθουσαν τοῦ Ἐμπορικοῦ Ἐπιμελητηρίου Σμύρνης

(5 Φεβρουαρίου 2016)

Ἱερώτατοι ἅγιοι ἀδελφοὶ ἀρχιερεῖς,

Ἐντιμότατε κ. Γενικὲ Πρόξενε,

Ἐντιμότατοι καὶ ἀγαπητοὶ ἐκπρόσωποι τῶν ἀρχῶν,

Ἐλλογιμώτατε κύριε Συριανόγλου,

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Πρὸ ἑνὸς περίπου ἔτους ἐκυκλοφόρησεν ἕνα νέον ἔργον τοῦ πολυγραφωτάτου καὶ βραβευμένου συγγραφέως κυρίου Παρασκευᾶ Συριανόγλου ὑπὸ τὸν τίτλον «Μία ἀγάπη δύο Θεοί», τὸ ὁποῖον καὶ ἐπαρουσιάσθη καταλλήλως εἰς τὸ Ρέθυμνον, τόπον ἐκδόσεώς του καὶ τόπον διαμονῆς τοῦ συγγραφέως, καὶ ἀλλαχοῦ. Ἡ ἐγνωσμένη καὶ ἀποδεδειγμένη διὰ τοῦ ἔργου του βαθυτάτη καὶ εἰλικρινὴς ἀγάπη τοῦ συγγραφέως πρὸς τὴν Μικρὰν Ἀσίαν καὶ τὸν Μικρασιατικὸν Ἑλληνισμὸν ὁδηγεῖ μὲν εὐκόλως εἰς τὴν ὑπόθεσιν ὅτι καὶ τὸ νέον αὐτοῦ πόνημα θὰ ἀφορᾷ εἰς τὴν προσφιλεστάτην γῆν τῆς Ἰωνίας, καὶ ἐξηγεῖ δὲ τὴν ἐπιλογὴν νὰ παρουσιασθῇ σήμερον εἰς τὸ Ἐμπορικὸν Ἐπιμελητήριον τῆς Σμύρνης.

Ἡ χαρισματικὴ γραφὴ τοῦ ἐκλεκτοῦ συγγραφέως καὶ τὰ συναισθήματα τὰ ὁποῖα ἀποπνέει ἡ ἀφήγησις, ἀναμφιβόλως ἑλκύουν τὸν ἀναγνώστην καὶ τὸν μεταφέρουν εἰς μίαν ἄλλην ἐποχήν, τὴν ἐποχὴν τῆς ἡρωίδος τοῦ συγγραφέως, τὴν πολυτάραχον ζωὴν τῆς ὁποίας ἀριστοτεχνικῶς παρουσιάζει. 

Ὁ συγγραφεὺς ἐπιλέγει νὰ διατηρήσῃ ἀμείωτον τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ ἀναγνώστου του δίδων εἰς αὐτὸν τὴν ἐντύπωσιν ὅτι ἡ ἀφήγησις ἀποτελεῖ προϊὸν μυθοπλασίας καὶ ὅτι τὰ πρόσωπα τὰ ὁποῖα μᾶς συστήνει ἀνήκουν εἰς τὴν σφαῖραν τοῦ φανταστικοῦ. Εἰς τὸ τέλος ὅμως τοῦ βιβλίου τοῦ ἐπιφυλάσσει μίαν ἔκπληξιν, ἀποκαλύπτων ὅτι ἡ ἡρωίς του ἦτο ἱστορικῶς ὑπαρκτὸν πρόσωπον, ἦτο ἡ Φωτεινὴ Τσακανίκα ἐκ Κυδωνιῶν, ἀπὸ τὸ Ἀϊβαλί, καὶ ἡ ἀφήγησις εἶναι ἡ ἱστορία τῆς ζωῆς της, τὴν ὁποίαν μὲ πολλὴν ἀγάπην καὶ γενναιοδωρίαν τοῦ ἐνεπιστεύθη μαζὶ μὲ τὸ ἡμερολόγιόν της, ὀλίγα μόνον ἔτη πρὸ τοῦ θανάτου της, ἐπισυμβάντος τὸ 2004. 

Πρόκειται, ἑπομένως, περὶ μιᾶς ἱστορικῆς μαρτυρίας μιᾶς Μικρασιάτισσας, ἡ ὁποία ἐβίωσε τὴν φρίκην τοῦ ξερριζωμοῦ, ᾐσθάνθη τὴν ἀπειλὴν τοῦ θανάτου, ἔζησε τὴν ἀγωνίαν τῆς καταστροφῆς εἰς νεαρὰν ἡλικίαν, ἀλλὰ ἐγνώρισε καὶ τὴν ἄλλην ὄψιν τῶν πραγμάτων, τὸν σεβασμὸν τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, τὴν ἀμοιβαίαν κατανόησιν καὶ τὴν ἀνεκτικότητα τῆς ἀγάπης πρὸς τὴν διαφορετικὴν πίστιν καὶ τὰς παραδόσεις τοῦ ἄλλου.

Ἡ συγκινητικὴ αὐτὴ ἱστορία ἀνακαλεῖ βεβαίως εἰς τὴν μνήμην μας στιγμὰς τραγικὰς καὶ ὀδυνηρὰς διὰ τὸ εὐσεβὲς Γένος μας, ὁ συγγραφεὺς ὅμως ἔχει τὸ χάρισμα καὶ τὴν ἱκανότητα νὰ συνδυάζῃ τὴν ἀφήγησιν μὲ τὴν ἀντικειμενικότητα, εἰς τρόπον ὥστε οὐδεμία πλευρὰ νὰ ἀδικῆται. Ἀντιθέτως, ἐπιτυγχάνει νὰ ἀναδείξῃ τὴν ἀναγκαιότητα τῆς ἀλληλοκατανοήσεως ὡς προϋπόθεσιν διὰ τὴν εἰρηνικὴν συνύπραξιν τῶν ἀνθρώπων παρὰ τὰς θρησκευτικὰς αὐτῶν διαφοράς.

Καὶ τοῦτο ἀποτελεῖ ἕνα χρήσιμον καὶ ὠφέλιμον δίδαγμα διὰ κάθε ἄνθρωπον, ἰδιαιτέρως μάλιστα εἰς τὰς κρισίμους ἡμέρας τὰς ὁποίας διερχόμεθα. Οἱ ἄνθρωποι εἴμεθα ἠναγκασμένοι νὰ συνυπάρχωμεν καὶ νὰ συμβιώνωμεν. Ὅσον ταχύτερον κατανοήσωμεν τοῦτο, τόσον εἰρηνικώτερον θὰ ζήσουμε ἐπὶ τῆς γῆς, χωρὶς νὰ προκαλοῦμε εἰς ἑαυτοὺς καὶ ἀλλήλους ὀδυνηρὰ τραύματα ἐκ τῆς χρήσεως καὶ ἀσκήσεως βίας, χωρὶς νὰ ἐκριζώνουμε ἀνθρώπους καὶ λαοὺς ἐκ τῶν προγονικῶν αὐτῶν ἑστιῶν, χωρὶς νὰ δοκιμάζουμε τὸν πόνον τῆς προσφυγιᾶς καὶ τῆς ἀπωλείας.

Ἡ διαφορὰ εἰς τὴν θρησκείαν δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἀποτελῇ αἰτίαν ἢ ἀφορμὴν οἱουδήποτε πολέμου καὶ οἱασδήποτε πράξεως βίας. Αἱ ἐκδηλώσεις φανατισμοῦ δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ συνάδουν μὲ τὴν πίστιν εἰς οἱανδήποτε θρησκείαν, διότι ἀποτελοῦν προσβολὴν καὶ δυσφήμησιν τῆς θρησκείας καὶ τῆς εἰς αὐτὴν πίστεως. Αἱ ὀδυνηραὶ συνέπειαι τῶν πολέμων μὲ πρόσχημα τὴν θρησκείαν, καὶ τῶν τρομοκρατικῶν ἐνεργειῶν μὲ τὴν ἐπίκλησιν δῆθεν τοῦ ὀνόματος τοῦ Θεοῦ, ἂς διδάξουν ὅλους τοὺς ἀνθρώπους ὅτι εἶναι προτιμότερον νὰ ἀναζητοῦμε τὴν λύσιν εἰς τὰς μεταξὺ ἀλλήλων ἀντιπαραθέσεις εἰς τὸν διάλογον καὶ τὴν συνεργασίαν μὲ ἀμοιβαίαν κατανόησιν καὶ σεβασμὸν τῶν πιστευμάτων ὁ εἷς τοῦ ἑτέρου, ὡς τὸ περιγράφει ὁ ἀγαπητὸς κύριος Συριανόγλου εἰς τὸ ὡραῖον ἀφήγημα αὐτοῦ.

Συγχαίροντες τὸν ἐκλεκτὸν συγγραφέα διὰ τὴν πολλὴν αὐτοῦ ἀγάπην πρὸς τὴν Μικρὰν Ἀσίαν, τὴν ἱστορίαν, τοὺς ἀνθρώπους καὶ τὰς παραδόσεις αὐτῆς, εὐχόμεθα τὸ μήνυμα τοῦ νέου του ἔργου, τὸ ὁποῖον παρουσιάζουμε κατὰ τὴν παροῦσαν ἑσπέραν, νὰ φθάσῃ παντοῦ καὶ νὰ εὕρῃ εὐήκοα ὦτα. Καὶ εἰς ὑμᾶς προσωπικῶς, κύριε Συριανόγλου, εὐχόμεθα νὰ μακροημερεύετε καὶ νὰ μᾶς προσφέρετε καὶ ἄλλα ἀξιόλογα ἔργα τοῦ ὀξυγράφου καλάμου σας.