e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Παρασκευή 30 Ιουνίου 2023

Η συμβολή των Αγίων Αποστόλων στο έργο της Εκκλησίας

Γράφει ο ΛΑΜΠΡΟΣ Κ. ΣΚΟΝΤΖΟΣ, Θεολόγος - Καθηγητὴς

Στίς 30 Ἰουνίου ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει μὲ ξεχωριστὴ λαμπρότητα τή Σύναξη τῶν Δώδεκα Ἀποστόλων. Βεβαίως ὑπάρχουν καὶ οἱ προσωπικὲς μνῆμες τους σὲ διάφορες ἡμερομηνίες τοῦ ἔτους, ἀλλὰ μὲ αὐτὸν τὸν συλλογικὸ ἐορτασμὸ τιμᾶται σύμπασα ἡ χορεία τῶν μεγάλων αὐτῶν ἀνδρῶν, οἱ ὁποῖοι ὡς συνεχιστὲς τοῦ σωτηριώδους ἔργου τοῦ Κυρίου ἐπὶ τῆς γῆς, ἔστρεψαν τὸν ῥοῦ τῆς ἱστορίας καὶ ἄλλαξαν κυριολεκτικὰ τὴν μορφὴ τοῦ κόσμου! Ἐμεὶς ὡς συνειδητὸ ἐκκλησιαστικὸ σῶμα γνωρίζουμε τὴν ἀνεκτίμητη προσφορὰ τους στήν ἐδραίωση καὶ ἐπέκταση τῆς Ἐκκλησίας στόν κόσμο καὶ γι' αὐτὸ μὲ τὴν εὐκαιρία τῆς σεπτῆς τους ἑορτῆς τοὺς ἐναποθέτουμε τήν βαθιὰ μας εὐγνωμοσύνῃ καί τίς εὐχαριστίες μας.

  Οἱ ἱερὲς μορφὲς τοὺς εἶναι ἰστορημένες σὲ περίοπτες θέσεις στούς Ναοὺς μας καὶ ἡ μνεία καὶ ἀναφορᾶς τους στίς ἱερὲς ἀκολουθίες εἶναι συχνές, διότι αὐτοὶ ἀποτελοῦν τή σπουδαιότερη ἁγιολογικὴ χορεία τῆς Ἐκκλησίας μας. Χάρη στό δικὸ τους τιτάνιο ἀγῶνα, τὶς ἀφάνταστες προσωπικὲς τους θυσίες, θεμελιώθηκε ἡ Ἐκκλησία στόν κόσμο, μέσα σὲ ἕνα ἐξαιρετικὰ ἐχθρικὸ γιά τὴν ἐν Χριστῷ σωτηρίᾳ καὶ ἀλήθεια περιβάλλον. Ἐπισφράγισμα τοῦ ἔργου τους ὑπῆρξε ὁ ἐμποτισμὸς του μὲ τὸ αἷμα τους. Στό σύνολό τους ἔδωσαν καὶ αὐτὴ τή ζωή τους γιά τὸν εὐαγγελισμὸ τοῦ κόσμου.

       Ἡ λέξῃ ἀπόστολος σημαίνει τὸν ἀπεσταλμένο. Ἐν προκειμένῳ Ἀπόστολοι ὀνομάσθηκαν οἱ ἐκλεγμένοι καὶ καλεσμένοι ἀπὸ τὸν Κύριο μαθητὲς Του νά συνεχίσουν τὸ σωστικὸ Του ἔργο, μετὰ τὴν εἰς τοὺς οὐρανοὺς Ἀνάληψή Του. Ἐπίσης, σύμφωνα μὲ τὴν χαρακτηριστικὴ Του προτροπὴ ἔγιναν οἱ μάρτυρες τῆς Ἀναστάσεως Του «ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» (Πράξ. 1,8). 

       Ἡ ἐκλογὴ καὶ ἡ κλῄσῃ τῶν Ἀποστόλων, οἱ ὁποῖοι ὡς τὴν Πεντηκοστὴ καλοῦνταν μαθητές, ἔγινε ἀμέσως μὲ τὴν ἀρχὴ τῆς δημοσίας δράσης τοῦ Κυρίου, στή Γαλιλαία. Εὐθὺς μετὰ τή Βάπτισή Του κατευθύνθηκε στίς ὄχθες τῆς λίμνης Γενησαρέτ, ὅπου ἀπευθύνθηκε στούς ἐκεῖ ἁλιεῖς, στούς ὁποίους εἶπε: «δεῦτε ὀπίσω μου καὶ ποιήσω ὑμᾶς ἁλιεῖς ἀνθρώπων» (Ματθ. 4, 20). Αὐτοί «εὐθέως ἀφέντες τὰ δίκτυα ἠκολούθησαν αὐτῷ» (Ματθ. 4, 21). ἄλλοι «ἀφέντες τὸν πατέρα αὐτῶν Ζεβεδαῖον ἐν τῷ πλοίῳ μετὰ τῶν μισθωτῶν ἀπῆλθον ὀπίσω αὐτοῦ» (Μαρκ. 1, 20).

   Οἱ μαθητὲς ὁρίσθηκαν ἀπὸ τὸν Κύριο σὲ τρεῖς κύκλους ἤτοι: τὸν στενὸ κύκλο τῶν δώδεκα, τὸν εὐρύτερο κύκλο τῶν ἑβδομήκοντα καὶ τὸν εὐρύτατο κύκλο τῶν πολυπληθῶν φίλων Του. Μεγαλύτερη σημασία εἶχε ὁ κύκλος τῶν δώδεκα. Αὐτοὶ βρισκόταν πλησίον Του καὶ σ' αὐτοὺς ἀποκάλυψε τὰ μυστήρια τοῦ Θεοῦ. Αὐτοὶ ἔλαβαν τὴν εἰδικὴ χάρη τῆς ἱεροσύνης νά ἐπιτελοῦν τίς ἁγιαστικὲς καὶ λειτουργικὲς πράξεις τῆς Ἐκκλησίας καὶ νά τή μεταδίδουν στούς διαδόχους τους. Αὐτοὶ εἶχαν τὴν τιμὴ νά ὁρισθοῦν ὡς οἱ κατ' ἐξοχὴν συνεχιστὲς τοῦ ἔργου Του, διότι μόνο σὲ αὐτοὺς εἶπε: «Ἐγὼ ἐξελεξάμην ὑμᾶς, καὶ ἔθηκα ὑμᾶς ἵνα ὑμεῖς ὑπάγετε καὶ καρπὸν φέρητε, καὶ ὁ καρπὸς ὑμῶν μένῃ» (Ἰωάν. 15, 16). Μετά τήν Ἀνάστασή τοὺς κατέστησε ἐπίσημα διαδόχους τοῦ ἔργου Του:  «καθὼς ἀπέσταλκε μὲ ὁ Πατήρ, καγὼ πέμπω ὑμᾶς. Καὶ τοῦτο εἰπὼν ἐνεφύσησε καὶ λέγει αὐτοῖς΄ λάβετε Πνεῦμα Ἅγιον΄ ἄν τινων ἀφῆτε τάς ἁμαρτίας ἀφίενται αὐτοῖς, ἄν τινῶν κρατῆτε , κεκράτηνται» (Ἰωάν. 20, 21). Ἐπίσης στό ὅρος τῆς Γαλιλαίας, ὅπου εἶχαν συναχθεῖ οἱ ἔντεκα μαθητές, λίγο πρὶν τὴν Ἀναλήψη τοὺς εἶπε: «Πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπτίζοντας αὐτοὺς εἰς τὸ ὄνομα τοῦ Πατρὸς καὶ τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, διδάσκοντες αὐτοὺς τηρεῖν πάντα ὅσα ἐνετειλάμην ὑμῖν» (Ματθ. 28, 19-20).   

      Ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς δεν ἐπέλεξε τοὺς Ἀποστόλους Του ἀπὸ τὴν ἐλὶτ τῆς τότε ἀριστοκρατίας, ἢ ἀπό τις τάξεις τῶν πολιτικὰ ἰσχυρῶν, τῶν οἰκονομικὰ δυνατῶν, ἢ τοὺς κλειστοὺς κύκλους τῆς διανόησης, διότι ἡ διαφθορά, ἡ κατάπτωση καὶ ἡ ἔπαρση ἦταν τὸ κύριο χαρακτηριστικὸ αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων. Ἀντίθετα τοὺς ἐπέλεξε ἀπὸ τοὺς ἀσήμους, ἀδυνάμους καὶ ἀγραμμάτους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι βίωναν τὴν δυστυχία καὶ τὴν κακοδαιμονία τῆς πτώσεως καὶ τῆς ἁμαρτίας καλλίτερα ἀπὸ τοὺς πρώτους καὶ καλλιεργοῦσαν ἔντονα στήν ψυχὴ τους τὴν προσδοκία τῆς ἀπὸ τὸ Θεὸ ἀπολυτρώσεως. Εἶναι χαρακτηριστικὰ τὰ λόγια τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «Ἐπειδὴ γὰρ ἐν τῇ σοφίᾳ τοῦ Θεοῦ οὐκ ἔγνω ὁ κόσμος διὰ τῆς σοφίας τὸν Θεόν∙  τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς ἵνα τοὺς σοφοὺς καταισχύνῃ, καὶ τὰ ἀσθενῆ τοῦ κόσμου ἐξελέξατο ὁ Θεὸς ἵνα καταισχύνῃ τὰ ἰσχυρὰ καὶ τὰ ἀγενῆ τοῦ κόσμου καὶ τὰ ἐξουθενημένα ἐξελέξατο ὁ Θεός, καὶ τὰ μὴ ὄντα, ἵνα τὰ ὄντα καταργήση, ὅπως μὴ καυχήσηται πᾶσα σὰρξ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.» (Α΄ Κορ. 1,21-29). Ἡ ἄσημη προέλευση τῶν Ἀποστόλων εἶναι ἀπὸ τὰ πρωτοχριστιανικὰ χρόνια ὡς σήμερα σημεῖο ἀναφορὰς ὅλων τῶν πολεμίων τοῦ Χριστιανισμοῦ, ὡς δῆθεν θρησκεία τῶν παρακατιανῶν ἀνθρώπων. Ἡ σάπια ψευτοδιανόηση θὰ ἤθελε ἕναν Χριστιανισμὸ «φιλοσοφικό», ὁ ὁποῖος θὰ ἔδινε ἔναυσμα γιά ἀνωφελὲς συζητήσεις  στούς κλειστοὺς κύκλους τῶν «πνευματικῶν ἀνθρώπων», ἀποκομμένο ἀπὸ τὸν ἁγιαστικὸ καὶ σωστικὸ του ῥόλο. Ἐπειδὴ αὐτὸς δέν ταιριάζει στά δικὰ τους μέτρα, γι' αὐτὸ ἀπορρίπτεται ἀπὸ αὐτοὺς καὶ πολεμεῖται λυσσαλέα σὲ ὄλες τίς ἐποχές! 

        Τὸ Ἅγιο Πνεῦμα κατὰ τὴν ἁγία ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς (Πραξ.2ο κεφ.) μεταμόρφωσε τοὺς ἀσήμους, δειλοὺς καὶ ἀγραμμάτους ψαράδες σὲ σοφοὺς ἄνδρες, σὲ πανίσχυρες προσωπικότητες, σὲ ὁλόφωτες ὑπάρξεις, οἱ ὁποῖοι καταύγασαν τὴν οἰκουμένη. Ἡ συγκλονιστικὴ ἐμπειρία τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Κυρίου καὶ ἡ ἐπέλευση τῆς δυνάμεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἔδωσαν σὲ αὐτοὺς ἀφαντάστη ὁρμή. Διασκορπίστηκαν σὲ ὅλον τὸν κόσμο για να διαλαλήσουν τὸ νέο, ἐλπιδοφόρο καὶ σωτήριο μήνυμα τῆς ἐν Χριστῷ ἀπολυτρώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Οἱ πυρωμένες ἀπὸ θεῖο ζῆλο καρδιὲς τους καὶ τὸ φλογερὸ τους κήρυγμα ἔκαναν τίς καρδιὲς τῶν ἀνθρώπων νά δονοῦνται ἀπὸ λαχτάρα γιά λύτρωση. Ὁ σπόρος τοῦ Εὐαγγελίου ῥίχνονταν ἀπὸ αὐτοὺς τοὺς ἀόκνους καὶ θείους ἐργάτες σὲ κάθε μέρος τῆς οἰκουμένης καὶ αὐξάνε θεαματικά.

        Τὰ σκοτάδια τῆς πλάνης διαλύονταν μὲ τὸ ἄκουσμα τῆς εὐαγγελικῆς ἀληθείας. Οἱ δεισιδαίμονες τυραννικὲς ἀντιλήψεις παραμερίζονταν μπροστὰ στήν πνευματικὴ ἐλευθερία τοῦ χριστιανικοῦ μηνύματος. Οἱ ἀσήμαντοι αὐτοὶ ἁλιεῖς τῆς Γαλιλαίας ἔστρεψαν τὴν ἱστορία τοῦ κόσμου στόν δρόμο τῆς ἀνθρωπιάς, τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς προόδου. Οἱ ταπεινοὶ καὶ καταφρονημένοι ἄνθρωποι τῆς παλαιᾶς ἐποχῆς, οἱ ὁποῖοι δέν εἶχαν μεγαλύτερη ἀξία ἀπὸ ἐκείνη τῶν ζῴων καὶ τῶν πραγμάτων, ἀναδείχτηκαν, χάρις στό κήρυγμα ἐκείνων, γιά πρώτη φορὰ ὡς ἀνθρώπινες ἀξίες καὶ ἄκομα περισσότερο, ὡς ζωντανὲς εἰκόνες τοῦ Θεοῦ! Πολλοὶ ἰσχυροὶ κατάλαβαν ὅτι ἡ ἐγκόσμια ἰσχὺς τους δέν εἶχε πραγματικὴ ἀξία καὶ γι' αὐτὸ τὴν ἀποποιήθηκαν. Μιά νέᾳ πρωτόγνωρη παγκόσμια ἀδελφότητα γεννήθηκε στόν κόσμο, ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, ὡς μιά νέᾳ πραγματικότητα ἀγάπης καὶ συναδελφώσεως τῶν ἀνθρώπων καὶ τῶν λαῶν μέσα στόν ἀπάνθρωπο κόσμο τῆς ἁμαρτίας καὶ τοῦ κακοῦ, ὡς μέσον σωτηρίας καὶ ἀπολυτρώσεως ἀπὸ τὴν δουλεία τῆς ἁμαρτίας καὶ τῆς φθορᾶς.

        Ἡ ἀνθρωπότητα καὶ ὁ σύγχρονος πολιτισμὸς ὀφείλει μεγάλη εὐγνωμοσύνη στούς ἁγίους Ἀποστόλους. Ὅ,τι δέν κατόρθωσε ἡ διανοήσῃ καὶ ἡ δύναμη τοῦ ἀρχαίου κόσμου, τὸ κατόρθωσε ἡ χορεία τῶν Μαθητῶν καὶ Ἀποστόλων τοῦ Χριστοῦ. Ὅμως ὁ κόσμος, δυστυχῶς, ὄχι μόνο δέν ἐκτίμησε τὴν προσφορὰ τους, ἀλλὰ τὸ ἀντίθετο, ἔκαμε ὅ,τι μποροῦσε γιά νά ματαιώσει καὶ νά γκρεμίσει ὅ,τι ἐκεῖνοι ἔκτιζαν. Ὁ ἀπόστολος Παῦλος περιέγραψε πολὺ παραστατικά τίς δυσκολίες τῆς ἀποστολῆς τους ὡς ἐξῇς: «ἡμᾶς τοὺς ἀποστόλους ἐσχάτους ἀπέδειξεν, ὡς ἐπιθανατίους, ὅτι θέατρον ἐγεννήθημεν τῷ κόσμῳ, καὶ ἀγγέλοις καὶ ἀνθρώποις, ἡμεῖς μωροὶ διὰ Χριστόν, ὑμεῖς φρόνιμοι ἐν Χριστῷ, ἡμεῖς ἀσθενεῖς, ὑμεῖς δὲ ἰσχυροὶ∙ ὑμεῖς ἔνδοξοι, ἠμεῖς δὲ ἄτιμοι. ἄχρι τῆς ἄρτι ὥρας καὶ πεινῶμεν καὶ διψῶμεν καὶ γυμνητεύομεν καὶ κολαφιζόμεθα καὶ ἀστατοῦμεν καὶ κοπιῶμεν ἐργαζόμενοι ταῖς ἰδίαις χερσί΄ λοιδορούμενοι εὐλογοῦμεν, διωκόμενοι ἀνεχόμεθα, βλασφημούμενοι παρακαλοῦμεν∙ ὡς περικαθάρματα τοῦ κόσμου ἐγεννήθημεν, πάντων ἐρίψημα ἕως ἄρτι» (Α΄ Κορ. 4,9-13). Οἱ μύριες αὐτὲς δυσκολίες, οἱ κακουχίες, οἱ κόποι καὶ προπαντὸς οἱ ἀπάνθρωποι διωγμοὶ δέν τοὺς πτόησαν. Τὸ ἔργο τοὺς καρποφοροῦσε, διότι τὸ αὐξάνε τὸ ἐνοικοῦν στήν Ἐκκλησία Ἅγιο Πνεῦμα (Ἰωάν. 15,26).

      Τὸ ἔργο τῶν ἁγίων Ἀποστόλων συνεχίστηκε καὶ συνεχίζεται διὰ τῶν διαδόχων αὐτῶν. Σὲ κάθε μέρος, ὅπου ἴδρυαν τοπικὲς ἐκκλησίες, χειροτονοῦσαν ἐπισκόπους καὶ πρεσβυτέρους γιά νά συνεχίσουν τὸ ἔργο τοὺς. Γράφει ὁ ἅγιος Λουκᾶς στό βιβλίο τῶν Πράξεων, τὸ κατ' ἐξοχὴν βιβλίο τῆς ἱεραποστολῆς τῆς Ἐκκλησίας μας: «Χειροτονήσαντες δὲ αὐτοῖς πρεσβυτέρους κατ' ἐκκλησίαν καὶ προσευξάμενοι μετὰ νηστειῶν παρέθετο αὐτοὺς τῷ Κυρίῳ, εἰς ὂν πεπιστεύκασι» (Πράξ. 14,23). Αὐτὴ ἡ ἀδιακόπη διαδοχὴ συνεχίζεται ὡς σήμερα καὶ χαρακτηρίζεται ὡς ἀδιακόπη διαδοχὴ προσώπων καὶ πίστεως καὶ γι' αὐτὸ ὀνομάζεται ἡ Ἐκκλησία μας Ἀποστολική. Ὅλοι λοιπὸν ὅσοι ἐργάζονται στην Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, κληρικοὶ καὶ λαϊκοὶ συνεχίζουν κατ' οὐσίαν τὸ ἔργο τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Τόσο μεγάλο εἶναι τὸ ἔργο πού ἐπιτελοῦν!

        Ὅλοι ἐμεῖς οἱ πιστοὶ τοῦ Χριστοῦ καὶ προσκυνητὲς τῆς σεπτὴς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, τῶν «Συνεργῶν τοῦ Χριστοῦ» (Β΄ Κορ. 6,1), ἔχουμε χρέος νά ἀποδίδουμε σὲ αὐτοὺς τὴν ἁρμόζουσα τιμή, διότι ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία εἶναι θεμελιωμένη πάνω σὲ αὐτές τίς μεγάλες προσωπικότητες. Αὐτὸ τὸ βεβαιώνει ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης, ὁ ὁποῖος εἶδε στήν Ἀποκάλυψη τὴν θριαμβεύουσα ἐν οὐρανοῖς Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, θεμελιωμένη ἐπὶ «θεμελίους δώδεκα καὶ ἐπ' αὐτῶν δώδεκα ὀνόματα τῶν δώδεκα ἀποστόλων τοῦ Ἀρνίου» (Ἀποκ. 10,21).  

Δεν υπάρχουν σχόλια: