Το αδιαπραγμάτευτο χαρτί

π. Δημητρίου Μπόκου

Ἡ περίπτωση τοῦ δούλου ποὺ τοῦ χαρίστηκε χρέος ἑκατομμυρίων, ἀλλὰ αὐτὸς δὲν μπόρεσε νὰ χαρίσει ἕνα κατοστάρικο στὸν ὀφειλέτη συνάδελφό του, προκαλεῖ ἀσφαλῶς ἔντονο ἀποτροπιασμὸ σὲ ὅποιον τὸ ἀκούει. Καὶ ἀναφανδὸν τὸν καταδικάζουμε (Κυριακὴ ΙΑ΄ Ματθαίου). 

Σκεφθήκαμε ὅμως ποτὲ ὅτι ὅλοι μας κάνουμε τὸ ἴδιο ἀκριβῶς; Ναί, δυστυχῶς, ὁ ἀγνώμων δοῦλος εἶναι ὁ καθένας ἀπὸ μᾶς. Μιὰ ὁλόκληρη ζωὴ συσσωρεύουμε ἕνα ὑπέρογκο χρέος ἔναντι τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ θεωροῦμε ἐντελῶς φυσικό, σχεδὸν ὑποχρέωση τοῦ Θεοῦ, τὸ νὰ μᾶς συγχωρήσει. Οἱ ἄνθρωποι θὰ σφάλουν μερικὲς μόνο φορὲς ἀπέναντί μας, ἀλλὰ εἶναι γιὰ μᾶς ἐντελῶς παράλογο, βασικὰ ἀδιανόητο, τὸ νὰ τοὺς συγχωρήσουμε. Κάτι δὲν πάει καλὰ ἐδῶ. Ἔχουμε μιὰ τρομερὴ ἀσυνέπεια στὸν τρόπο σκέψης μας! Τί παραλογισμὸς εἶναι αὐτὸς ποὺ μᾶς διακατέχει τελικά;

Νὰ ὅμως, ποὺ γιὰ τὸν Χριστὸ εἶναι ἀδιαπραγμάτευτο χαρτὶ τὸ νὰ συγχωροῦμε. Τὸ θεωρεῖ ἄκρως ἀπαραίτητο, δὲν ἐπιτρέπει νὰ τὸ παρακάμψουμε. Δὲν μπαίνει ἀλλιῶς στὴ Βασιλεία τοῦ Θεοῦ κανείς. Δὲν εἶναι κὰν Χριστιανός. Ὅποιος δὲν συγχωρεῖ, δὲν θὰ συγχωρηθεῖ. Καὶ ἀντιστρόφως! Ἡ συγχώρηση ἀπὸ καρδιᾶς ἀνοίγει διάπλατα τὸν Παράδεισο. Δίνει στὸν ἄνθρωπο μεγάλη παρρησία μπροστὰ στὸν Θεὸ ἐν ὥρᾳ κρίσεως. Λέει ὁ μεγάλος δάσκαλος τοῦ γένους μας ἅγιος Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός:

«Δυὸ ἄνθρωποι, Χριστιανοί μου, ἦλθον μίαν φορὰν καὶ ἐξομολογήθηκαν εἰς ἐμέ, Πέτρος καὶ Παῦλος. Καὶ νὰ ἰδεῖτε πῶς τοὺς ἐδιόρθωσα... Μοῦ λέγει ὁ Πέτρος: Ἐγώ, πνευματικέ μου, ἀπὸ τὸν καιρὸν ὁποὺ ἐγεννήθηκα ἕως τώρα, ἐνήστευα, ἐπροσευχόμην πάντοτε, ἔκαμνα ἐλεημοσύνας εἰς τοὺς πτωχούς, ἔκτισα μοναστήρια, ἐκκλησίας καὶ ἄλλα καλὰ ἔκαμα. (Ὅμως) τὸν ἐχθρόν μου δὲν τὸν συγχωρῶ. Ἐγὼ τὸν ἀποφάσισα διὰ τὴν κόλασιν.

Ἔρχεται ὁ Παῦλος καὶ μοῦ λέγει: Ἐγὼ ἀπὸ τὸν καιρὸν ὁποὺ ἐγεννήθηκα, ποτὲ κανένα καλὸν δὲν ἔκαμα, ἀλλὰ μάλιστα ἔχω κάμει τόσα φονικά, ἐπόρνευσα, ἔκλεψα, ἔκαψα ἐκκλησίας, μοναστήρια, ὅλα τὰ κακὰ τὰ ἔκαμα. Μὰ τὸν ἐχθρόν μου τὸν συγχωρῶ. Νὰ ἰδεῖτε τί ἔκαμα ἐγὼ εἰς αὐτόν. Εὐθὺς τὸν ἀγκάλιασα καὶ τὸν ἐφίλησα· τοῦ ἔδωσα τὴν ἄδειαν νὰ μεταλάβει. Καλὰ τοὺς ἐδιόρθωσα ἢ κακά; Φυσικὰ θέλετε νὰ μὲ κατηγορήσετε… Ναί, ἀδελφοί μου, ἔτσι ἔκαμα.

Θέλετε νὰ καταλάβετε μὲ τί ὁμοιάζει ὁ Πέτρος; Καθὼς μέσα σὲ 100 ὀκάδας ἀλεύρι βάνεις ὀλίγον προζύμι καὶ ἔχει τόσην δύναμιν τὸ προζύμι ἐκεῖνο, νὰ γυρίσει καὶ τὰς 100 ὀκάδας τὸ ζυμάρι καὶ νὰ τὸ κουφίζει ὅλο, ἔτσι εἶναι καὶ ὅλα τὰ καλὰ ἐκεῖνα ὁποὺ ἔκαμεν ὁ Πέτρος· μὲ ἐκείνην τὴν ὀλίγην ἔχθραν, ὁποὺ δὲν ἐσυγχώρησε τὸν ἐχθρόν του, τὰ ἐγύρισε καὶ τὰ ἔκαμε φαρμάκι τοῦ διαβόλου. Καὶ ἔτσι τὸν ἀπεφάσισα διὰ τὴν κόλασιν. 

Ὁ Παῦλος πάλιν μὲ τί ὁμοιάζει; Εἶναι ἕνας σωρὸς λιανόξυλα καὶ βάνεις ἕνα μικρὸ κερὶ ἀναμμένον καὶ καίει ὅλον τὸν σωρὸν ἐκείνη ἡ ὀλίγη φλόγα. Ἔτσι εἶναι ὅλα τὰ ἁμαρτήματα τοῦ Παύλου, ὡσὰν τὸν σωρὸν τὰ λιανόξυλα· καὶ ἡ συγχώρησις ὁποὺ ἔκαμε τοῦ ἐχθροῦ του εἶναι ὡσὰν τὸ κερί, ὁποὺ ἔκαψε ὅλα τὰ λιανόξυλα, ἤγουν τὰς ἁμαρτίας, καὶ τὸν ἀπεφάσισα διὰ τὸν Παράδεισον». 

Τί δὲν καταλαβαίνουμε ἀπ’ τὸν κρυστάλλινο λόγο τοῦ ἁγίου Κοσμᾶ; Ἔχουμε τὸ εἰσιτήριο γιὰ τὸν Παράδεισο στὸ χέρι μας καὶ τὸ πετᾶμε. Ἡ συγχώρηση εἶναι μιὰ πτυχὴ τῆς ἀγάπης, ἀλλὰ τὴ θεωροῦμε πολὺ βαρειά, «ὅτι ὑπερβαίνει τὰ ὅριά μας καὶ εἶναι συχνὰ πολὺ μεγάλη γιὰ μᾶς, μιὰς καὶ ἀποδεικνυόμαστε ἀνίκανοι νὰ τὴν τηρήσουμε, σὲ μικρὴ κλίμακα ἔστω» (Μητροπ. Anthony Bloom). 

Γιατί νὰ εἴμαστε τόσο μικρόψυχοι καὶ τυφλοί; Δὲν βλέπουμε τουλάχιστον τὸ συμφέρον μας;